شعر نمادگرا؛ نمایی از گفتمان ساختارستیز در تحولات منتهی به انقلاب (مطالعه موردی اشعار اخوان ثالث و شاملو)

پرسش اصلی این مقاله درباره نمادگرایی سیاسی-اجتماعی در شعر معاصر و تاثیر آن بر تحولات انقلاب اسلامی است. دامنه تحقیق به دو شاعر (شاملو و اخوان ثالث) محدود شده است. نمادگرایی یا سمبولیسم مکتبی هنری است که در شعر و ادبیات و نقاشی آثار متعددی ایجاد کرده است. منظور از نمادگرایی کاربرد واژه در معنایی رمزی-کنایی است. نمادگرایی سیاسی عموما و غالبا در فضای انسداد سیاسی رشد می‌کند و فضای عمومی انقلابی را ایجاد می‌کند. در اختناق پهلوی دوم نمادگرایی در شعر اوج گرفت و عاقبت در گفتمان انقلابی تاثیر گذاشت. این تحقیق با بررسی نمادگرایی در شعر شاملو و اخوان به این نتیجه رسیده است که برآمدن وجوهاتی از گفتمان انقلابی ریشه در همین فضاسازی‌های ادبی داشته که ذهنیت عمومی جامعه را برای طوفان انقلاب آماده کرده است. روش تحقیق کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی و شیوه جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای بوده است.