کاربرد پسماندهای آلی مختلف و بیوچار آن ها برای اصلاح یک خاک شور-سدیمی

شوری و سدیمی بودن خاک یکی از مشکلات مهم جهانی در زمین های فاریاب در نواحی خشک و نیمه خشک است. بنابراین ارزیابی روش های کارآمد در اصلاح خاک های شور-سدیمی اهمیت دارد. در این پژوهش، تاثیر بیوچار های تولیدی در دما های پیرولیز 300 و 500 درجه سلسیوس و پسماند در مقایسه با شاهد و سوپرجاذب بر آبشویی نمک ها از خاک و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه آبیاری دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1396 به اجرا در آمد. خاک شور-سدیمی (لوم سیلت) از لایه 30-0 سانتی متری مرکز تحقیقات شوری خاک رودشت در شرق اصفهان، ایران جمع آوری شد. پنج ترکیب مختلف از باگاس نیشکر، شلتوک برنج، کود گاوی و سرشاخه های درخت کاج به عنوان اصلاح کننده های آلی در نظر گرفته شد. 17 تیمار با سه تکرار برای بررسی آبشویی انتخاب شد: شاهد (CT)، پنج ترکیب پسماند و بیوچارهای ساخته شده از این ترکیبات در دماهای 300 و 500 درجه سلسیوس و همچنین سوپرجاذب استاکوزورب (SA). مواد اصلاح کننده در نمونه های خاک اعمال شده و در رطوبت 80% حد خمیری به مدت 40 روز نگهداری شدند. سپس ستون های آزمایشی با خاک تیمار شده پر شده و با 4 حجم آب منفذی آبشویی انجام شد. هدایت هیدرولیکی اشباع خاک و شوری زه آب خروجی در مدت زمان آبشویی اندازه گیری شد. در یک زمان یکسان، ترکیب باگاس نیشکر، سرشاخه های هرس درخت کاج و پوسته شلتوک برنج (BWR) مقدار شوری زه آب کمتری نسبت به سایر ترکیب ها داشت، که نشان دهنده کاهش شوری بیشتر در این تیمار بود. هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با کاربرد همه اصلاح کننده ها به طور قابل توجهی افزایش یافت. با تبدیل پسماند به بیوچار نسبت Mg2+/Ca2+ در محلول خاک کاهش یافته و در نتیجه پایداری خاک افزایش یافت. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان می دهد که کاربرد اصلاح کننده، بیوچار ترکیب باگاس نیشکر، سرشاخه های هرس درخت کاج و پوسته شلتوک برنج در دمای 300 درجه سلسیوس (BWR300) و سوپرجاذب استاکوزورب، تیمارهای مناسب برای اصلاح خاک های شور-سدیمی در مناطق خشک و نیمه خشک هستند. پژوهش های بیشتری برای تعیین مقدار ماده اصلاح کننده در درازمدت و برای کاربرد در مقیاس بزرگ برای کیفیت های آب و بافت های خاک متفاوت در شرایط شور-سدیمی مورد نیاز است.