نقش ضدافلاطون گرایی فوکو در خوانش او از تابلوی این یک پیپ نیست

مساله اصلی در این مقاله نسبت اندیشه فوکو با ضدافلاطون گروی است. به این بهانه، تحلیل او از آثار ماگریت در مقاله «این یک پیپ نیست» مورد بررسی قرار گرفته و نسبت آن با مفهوم «خارج» در اندیشه این دوره از تفکر فوکو تحلیل شده است. فوکو خود بر ضدافلاطونی بودن نگاهش در این دوره انگشت می نهد. بنابراین، پرسش پژوهش حاضر، پرسش از نسبت میان مفهوم «خارج» و نگاه ضدافلاطونی فوکو در تحلیل او از نقاشی های ماگریت است. روش پژوهش این مقاله توصیفی- تحلیلی است که طی آن، ضمن بررسی چهار اثر از ماگریت به تبیین نگرش ضدافلاطونی فوکو خواهیم پرداخت. شیوه گردآوری داده ها مطالعه کتابخانه ای آثار نظری موجود از فوکو و نیز آثار موجود درباره نگرش اوست. روش پژوهش بنا به نسبتی که با آثار خود فوکو دارد، به نحوی با تبارشناسی نگرش او و نیز دلایل روش شناختی ضدیت او در دوره آغازین تفکرش با تفکر افلاطونی نیز در پیوند است؛ و از آن جهت که، به نسبت میان کلمه و تصویر در بطن آثار ماگریت و تحلیل کیفیت این رابطه می پردازد در حوزه روش شناسی مطالعات کلمه-تصویر نیز قرار می گیرد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که، فوکو در تحلیل خویش از آثار ماگریت، ضدافلاطونی بوده و در شیوه تفکر خاص خویش نیز درصدد واژگون سازی ساختار افلاطونی اندیشه ورزی بوده است؛ و این، چه بسا، یکی از دلایلی بود که او را موفق به ایجاد روش های نوین تحلیل و تفکر در حوزه های فلسفی و اجتماعی ساخت.