بررسی تاثیر تکانه های تجاری در اشتغال نیروی کار در بخش های قابل مبادله و غیرقابل مبادله در ایران: یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی

تحقیقات تجربی نشان می دهد که تکانه های بخش تجاری می تواند در اشتغال بخش های مختلف اقتصادی کشور اثرگذار باشد. میزان تاثیرپذیری اشتغال بخش ها وابسته به متغیرهای کلان اقتصادی مانند نرخ تورم، نرخ دستمزد، تابع تقاضا برای عوامل تولید است، و سطح تولید به متغیرهای سمت تجارت خارجی بستگی دارد. براین اساس، هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تکانه های تجاری در اشتغال بخش های مبادله ای و غیرقابل مبادله ای در اقتصاد ایران است. به منظور انجام این بررسی، الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران طراحی شده که دارای ویژگی چسبندگی اسمی در سمت عرضه و تقاضای کل اقتصاد است. در این الگو، واحدهای اقتصادی و همچنین متغیرهای هر رابطه، برحسب دو بخش کالاهای غیرقابل مبادله و قابل مبادله تفکیک شده اند. همچنین به منظور مدل سازی بخش تجارت خارجی، متغیرهای نرخ ارز اسمی و حقیقی، و رابطه مبادله لحاظ شده اند. پارامترهای ساختاری این الگو با استفاده از داده های فصلی دوره 1383 - 1398 و روش بیزین برآورد شده است. براساس نتایج حاصل از برآورد، با افزایش در رابطه مبادله، سطح اشتغال در بخش واردات افزایش، اما در بخش های مبادله ای و غیرمبادله ای کاهش می یابد. همچنین با افزایش نرخ ارز حقیقی، سطح اشتغال در هر سه بخش اقتصاد کاهش می یابد.