شیعه و دموکراسی مشورتی در ایران

تجربه دموکراسی در ایران و شیعه، با مفهوم «شوری» شروع می شود و با آن پیوند دارد؛ برخلاف سنت غربی که با فردگرایی و حقوق طبیعی آغاز شده است. بدین سان تجربه مردم سالاری در اسلام و شیعه، به اعتبار مبانی نظری و تحولات تاریخی – مذهبی، بنیادی متفاوت از غرب دارد.
در این مقاله کوشش شده است مبانی، الگوها و فرایند نوگرایی مردم سالارانه در ایران و مذهب شیعه، به اجمال مورد کاوش قرار گیرد. نوگرایی شیعی در ایران به لحاظ فقهی بر دو مکتب بزرگ فقه شیعه؛ مکتب شیخ انصاری و مکتب صاحب جواهر استوار است و در امتداد آن دو زاده و توسعه یافته است: دو الگوی مشروطه و جمهوری اسلامی، و تحولات درونی و پیامدهای سیاسی – تاریخی این دو الگوی زندگی سیاسی هر کدام به گونه ای بر یکی از دو مکتب فقهی فوق بنا شده و از نتایج آن دو محسوب می شوند. این مقاله کوشش کرده است تا ضمن اشاره به این مبانی مردم سالاری شیعی در دو الگوی مشروطه و جمهوری اسلامی، تحولات این دو نظریه را در یکصد سال اخیر به اجمال گزارش نماید