میزان پذیرش های بستری غیر مقتضی پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت: یک مطالعه مقطعی در جنوب شرق ایران

بیمارستان ها حدود نیمی از مخارج ملی در بخش بهداشت و درمان را مصرف می کنند. برخی از هزینه های تحمیل شده بر بیمارستان ها ناشی از پذیرش های غیر مقتضی بوده که موجب اتلاف منابع می گردند. هدف مطالعه حاضر برآورد میزان پذیرش های غیرمقتضی در جنوب ایران پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت و در بازه سال های 1393 الی 1397 است.

مطالعه حاضر مطالعه ای مقطعی است که در سال 1398 در دو بیمارستان بزرگ دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. جامعه پژوهش در این مطالعه شامل بیماران بستری شده در دو بخش داخلی و جراحی بیمارستان های علی ابن ابیطالب (ع) و خاتم الانبیاء (ص) زاهدان بود که از این تعداد 602 نفر به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده های پژوهش با استفاده از پروتکل ارزیابی مناسب (Appropriate Evaluation Protocol) از پرونده های پزشکی جمع آوری گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 24 و آمار توصیفی و آزمون های تحلیلی(کای دو و تست فیشر) استفاده شد. در تمام آزمون ها، سطح معناداری 5٪ در نظر گرفته شد.

در این مطالعه میزان پذیرش های بستری غیر مقتضی در دو بیمارستان، 8/3% و میزان اقامت غیر مقتضی 3/5% برآورد گردید. همچنین 12% خدمات آزمایشگاه، ویزیت پزشک، خدمات پرستاری و دارو در این دو بیمارستان غیر مقتضی بود. نتایج آزمون کای-دو نشان داد نسبت پذیرش های غیر مقتضی در دو بخش داخلی و جراحی با یکدیگر تفاوت آماری معناداری داشتند. بر اساس نتایج نسبت پذیرش های غیر مقتضی در دو بیمارستان و نیز در گروه های سنی مختلف و در میان زنان و مردان، تفاوت آماری معناداری نداشتند.

میزان پذیرش های غیر مقتضی در بیمارستان های جنوب ایران زیاد می باشد. جهت کاهش پذیرش های غیر مقتضی، دقت در تریاژ بیمارستانی، به کارگیری کامل نظام ارجاع و نیز به کارگیری پزشکان متخصص خبره در بیمارستان های دولتی پیشنهاد می گردد.