بازتاب گفتمان های ایدئولوژیک و ضد ایدئولوژیک در رمان خم رودخانه اثر وی. اس. نایپال

کلید واژه های هژمونی و ضد هژمونی را نخستین بار آنتونیو گرامشی مطرح نمود تا نحوه ی کارکرد اعمال قدرت نرم توسط سیستم حاکم را تشریح کند. در تعریف گرامشی، هژمونی به گفتمان هایی اطلاق می شود که در آنها ارزش های سیستم حاکم گنجانده شده و به شکل نرم خواستار کسب رضایت آحاد جامعه است. در مقابل، ضد هژمونی به معنای گفتمان های متضادی است که در مقابل گفتمان های هژمونیک می ایستد و آرمان های افراد خارج از دایره قدرت را بیان می کند. رمان خم رودخانه اثر نایپال درحالیکه به بازتاب هژمونی غالب در دوران استعمار و پسااستعمار می پردازد، همزمان از طریق شخصیت اصلی داستان به افشاگری ارزش های حاکم و نهایتا تولید ضد هژمونی مشغول است. با این پیش فرض، پژوهش پیش رو به خوانش این رمان بر اساس مفاهیم هژمونی و ضد هژمونی می پردازد. بر اساس تیوری جامعه شناسی آلتوسری، سیستم های حاکم در اعمال ایدیولوژی خود در ساختن شهروندان مطیع و منعطف، به دو روش ابزار های ایدیولوژیک حکومتی (آی اس ای) و ابزار های سرکوبگر حکومتی (آر اس ای) متوسل می شوند. استدلال پژوهش پیش رو بر این است که یکی از مهمترین اهداف آثار پسااستعماری، افشاگری کارکردهای سرکوب و ایدیولوژیک در دوران استعماری و پسااستعماری است تا آثار برجا مانده از فرهنگ استعمار را بزداید و مخاطبان را نسبت به این کارکرد ها آگاه سازد. نوآوری پژوهش حاضر در خوانشی متفاوت است که به صورت ساختاری نشان می دهد که چگونه آثار پسااستعماری می توانند به افشای ساز و کار های استعماری بپردازند و به مقابله ای فرهنگی تبدیل شوند.