بررسی کارآمدی طرح تحول سلامت بر سزارین و عوامل همراه آن در مرکز آموزشی درمانی الزهرا رشت

اخیرا انجام سزارین از علل حفظ سلامتی و ایمنی مادر و نوزاد فراتر رفته است و خواسته های شخصی افراد نیز بسیار در آن تاثیرگذار بوده است. بررسی ها نشان داده است، آمار سزارین در ایران بالا می باشد. هدف از این مطالعه تعیین کارایی طرح تحول سلامت بر انجام سزارین و عوامل همراه آن در بیمارستان الزهرا رشت می باشد.

مطالعه حاضر در مرکز آموزشی درمانی الزهرا به صورت یک مطالعه مقطعی انجام گرفت. به این صورت که پرونده کلیه زنانی که در سال 1398در این مرکز، زایمان سزارین و واژینال داشته اند، مورد بررسی قرار گرفت. میزان کل سزارین از طریق آمار ثبت شده از تعداد کل زایمان طبیعی و سزارین در این مرکز محاسبه گردید و از پرونده بیماران سزارینی علت انجام سزارین استخراج و در چک لیست ثبت شد. برای توصیف متغیر های کمی با تویع نرمال از میانگین و انحراف معیار، متغیرهای کمی با توزیع غیرنرمال میانه (چارک اول - چارک سوم) و برای متغیر های کیفی از تعداد و درصد استفاده شد. توزیع نرمال متغیرهای کمی با استفاده از مقادیر کشیدگی و چولگی، نمودار Q-Q Plot و آزمون های شاپیرو ویلک (Shapiro-Wilk) سنجیده شد و برای مقایسه های لازم بر اساس اهداف از آزمون هایکای دو و فیشر استفاده شد. سطح معنی داری آماری آزمون ها (05/0 < (P در نظر گرفته شد.

2460 زایمان واژینال و 1268 زایمان سزارین در مرکز آموزشی درمانی الزهرا در سال 1398انجام شد که در این مطالعه پرونده 416 زن با زایمان سزارین مورد بررسی قرار گرفت. درصد انجام زایمان به روش سزارین در این مرکز در طی این سال 01/34% بود. میانگین سنی زنان مراجعه کننده جهت زایمان سزارین به بیمارستان الزهرا رشت 05/6±87/30 سال بود. 4 نفر (1%) زیر 18 سال و 102 نفر (5/24%) بالای 35 سال سن داشتند. میانه هفته بارداری 37 هفته با حداقل - حداکثر 41-28 هفته بود. در مطالعه حاضر، علل سزارین در 211 نفر (7/50%) مربوط به رحم، 205 نفر (3/49%) مربوط به جفت و جنین و 27 نفر (5/6%) مربوط به بیماری های زمینه ای مادر بود. در این میان به ترتیب سابقه سزارین قبلی، دیسترس جنینی و پره اکلامپسی فراوانی بیشتری در هر بخش داشتند. در مجموع سابقه سزارین قبلی191 مورد (9/45%) بود، دیسترس جنینی 79 مورد (19%)، دفع مکونیوم 58 مورد (9/13%)، چند قلویی 30 مورد (2/7%) و نمای بریچ 25 مورد (6%) به ترتیب بیشترین علل سزارین در این مرکز بودند. بر اساس نتایج بین سن مادر و تعداد حاملگی با علل مربوط به رحم و جفت و جنین ارتباط معنی داری مشاهده شد.

فراوانی سزارین در سال 98 در بیمارستان الزهرا نسبت به زمان قبل از طرح تحول سلامت کاهش چشم گیری داشته است. این درصد اگرچه نسبت به مطالعه قبلی مشابه کاهش یافته است، اما بهرحال هم چنان از آمارهای تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی بالاتر است و هم چنان نیاز است با در نظر گرفتن ایمنی مادر و نوزاد در جهت کاهش این فراوانی تلاش نمود.