برآورد حجم آب آبیاری و بهره وری آب در تولید پیاز در برخی استان های کشور

در این تحقیق حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره وری آب پیاز در شرایط مدیریت کشاورزان در 190 مزرعه در قطب های تولید پیاز کشور شامل آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان، زنجان، جنوب کرمان، فارس، خراسان، خراسان شمالی و هرمزگان در سال زراعی 1400-1399 اندازه گیری شد. میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره وری آب آبیاری و بهره وری آب کاربردی در استان‏های منتخب در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. میانگین حجم آب آبیاری در استان های منتخب به ترتیب 9502، 13273، 9740، 16588، 9618، 13880، 11998، 8438 و 7057 با میانگین وزنی 10823 مترمکعب در هکتار بدست آمد. عملکرد پیاز نیز در استان های مذکور بین 20 تا بیش از 90 با میانگین وزنی 49/98 تن بر هکتار اندازه گیری شد. بهره وری آب آبیاری در مزارع منتخب کشور بین 3/13 تا 6/30 با میانگین وزنی4/93 کیلوگرم برمترمکعب به دست آمد، میانگین وزنی بهره وری آب کاربردی 4/50 کیلوگرم برمترمکعب بود. میانگین وزنی نیاز خالص آبی در کشور به روش فایو پن من-مانتیث با استفاده از داده های هواشناسی سال تحقیق و سند ملی آب به ترتیب 8834 و 6972 مترمکعب بر هکتار به دست آمد. میانگین حجم آب مزارع پیاز در مناطق مورد مطالعه در سه روش آبیاری سطحی، بارانی و قطره ای نواری به ترتیب برابر 11453، 12740 و 10317 مترمکعب در هکتار بود که تفاوت آن ها در سطح احتمال پنج درصد معنی دار است. با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطره ای نواری، حجم آب آبیاری 10 درصد کاهش و بهره‏وری آب کاربردی مزارع پیاز 35 درصد افزایش یافت. همچنین کشت نشایی در مقایسه با کشت بذری موجب 14/7 درصد کاهش حجم آب آبیاری و 16/7 درصد افزایش در بهره وری آب شد. با توجه به نتایج این تحقیق، کاربرد توامان کشت نشایی و استفاده از آبیاری قطره ای نواری در مزارع پیاز پیشنهاد می شود.