مقایسه ذخیره کربن در دو کاربری درمن هزار دست نخورده و تحت کشت جو (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی مازندران)

کربن آلی خاک که عمدتا به عنوان یکی از شاخصهای اولیه کیفیت خاک در بحث منابع طبیعی، محیط زیست و کشاورزی در نظر گرفته میشود، نشان دهنده میزان جذب دی اکسید کربن اتمسفری میباشد. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فایو)، اعلام کرده است که بخش کشاورزی و اراضی کره زمین عامل یکسوم گرم شدن زمین و تغییر اقلیم میباشد که این امر ناشی از مدیریت نادرست و تغییر کاربری اراضی است. بر این اساس در این مطالعه، مناطقی در استان سمنان با گونه غالب درمنه دشتی که تبدیل مراتع به اراضی زراعی آبی جو در آن رایج میباشد، در نظر گرفته شده است. سپس به منظور تعیین چگونگی تغییر ذخیره کربن خاک در اراضی زراعی آبی جو و اراضی مرتعی همجوار با آنها یک تیمار شاهد (درمنهزار)، دو تیمار کشاورزی در منطقه ایوانکی و یک تیمار کشاورزی در منطقه سرخه انتخاب گردیدند. نمونه برداری از خاک هر تیمار در عمق 50-0 سانتیمتر و به تعداد سه پروفیل در تیمار زراعی و پنج پروفیل در تیمار شاهد انجام شد. میانگین کربن ذخیره شده در هر هکتار از اراضی جو دایر در ایوانکی به ترتیب 3/40 و 9/30 تن میباشد که 2/15 و 6/11 درصد ذخیره کربن ناحیه را به خود اختصاص داده و کشت آن در درمنهزار موجب افزایش 5/120 و 69 درصدی کربن در خاک گردیده است. این میزان در منطقه سرخه 35 تن در هکتار که 6/13 درصد ذخیره کربن ناحیه را به خود اختصاص داده و موجب کاهش 2/55 درصدی کربن در خاک گردیده است، میباشد. میانگین ذخیره کربن خاک در درمنهزار ایوانکی و سرخه به ترتیب 07/16 و 2/40 تن در هکتار میباشد. نتایج آزمون تیاستیودنت مستقل بیانگر آنست که با در نظر گرفتن کل مناطق با هم، بین میانگین ذخیره کربن خاک در دو کاربری مرتع و زمین زراعی جو اختلاف معنی داری وجود ندارد، اما با تفکیک منطقه در سایت ایوانکی در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری و در منطقه سرخه اختلاف معنی داری وجود نداشت.