تاثیر کاهش سطح آب های زیرزمینی و پارامترهای ژئوتکنیکی خاک برروی فرونشست زمین با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر تبریز)

 فرونشست زمین درواقع حرکت رو به پایین سطح زمین می باشد که در صورت گسترش، احتمال آسیب جدی به زیرساختارها، خطوط انتقال و سازه ها وجود دارد. با توجه به خطرات فرونشست زمین و همچنین با علم به این که کاهش سطح آب های زیرزمینی و پارامتر های ژیوتکنیکی خاک معیارهای موثری در زمینه فرونشست زمین هستند، تحقیق حاضر به بررسی تاثیر این پارامترها بر روی فرونشست زمین در شهر تبریز پرداخته است. در ابتدا با استفاده از داده های راداری در سال های 1385 و 1395 و با روش InSAR نسبت به تهیه نقشه فرونشست در شهر تبریز اقدام گردیده است. براساس خروجی های حاصل، 5 درصد از شهر با فرونشست بسیار زیاد، 17 درصد با فرونشست زیاد، 25 درصد با فرونشست متوسط، 23 درصد با فرونشست کم و 30 درصد با فرونشست بسیار کم مواجه شده است. همچنین با استفاده از مدل FAHP (Fuzzy Analytic Hierarchy Process) در محیط GIS نقشه مربوط به مناطق مستعد وقوع فرونشست تهیه شده است. برای انجام مدل FAHP از 5 معیار تاثیرگذار استفاده شده است که عبارت اند از: تغییرات سطح آب های زیرزمینی، ضریب تراکم پذیری حجمی، نتایج SPT، نوع زمین و نوع لایه خاک. داده های موردنیاز از سازمان های مربوطه اخذ و پس از آماده سازی وارد محیط نرم افزار ArcGIS 10.5 گردیدند. پس از تهیه نقشه های درون یابی شده هر یک از معیارها و استانداردسازی آن ها، نسبت به محاسبه وزن معیارها اقدام گردیده است و پس از تلفیق لایه های معیار و وزن معیارها با یکدیگر نقشه نهایی مناطق مستعد فرونشست در شهر تبریز به دست آمده است. بر اساس نتایج مدل FAHP مناطق غرب، جنوب غربی و قسمت هایی از جنوب مستعدترین مناطق برای وقوع فرونشست در شهر تبریز می باشند، در مقابل مناطق شمالی و شمال غربی شهر از استعداد کمی ‍ برای وقوع فرونشست برخوردار می باشند. نتایج به دست آمده از روش InSAR نیز تاییدکننده نتایج به دست آمده از مدل FAHP با هم خوانی بیش از 85 درصد می باشد. تفاوت دو نقشه به صورت جزیی و در مناطق با فرونشست کم و بسیار کم می باشد.