ارزیابی پارامترهای استرس اکسیداتیو کارگران در معرض مواجهه توام با صدا و ارتعاش تمام بدن: مطالعه موردی در یک صنعت ریخته گری

مطالعات نشان می دهند در بسیاری از موارد، عوامل زیان آور محیطی مانند گرما، صدا و آلاینده های شیمیایی از طریق مکانیسم استرس اکسیداتیو اعمال اثر می کنند. در این مطالعه، اثر مواجهه توام با صدا و ارتعاش تمام بدن بر برخی از پارامترهای استرس اکسیداتیو (آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، ظرفیت تام آنتی اکسیدانتی (TAC) و مالون دی آلدیید (MDA)) کارگران در یک صنعت ریخته گری موردبررسی قرار گرفته است.

بر اساس محاسبات مربوط به حجم نمونه و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه و تکمیل فرم رضایت آگاهانه توسط افراد، شرکت کنندگان طرح انتخاب گردیدند. سطح مواجهه کارگران با هر یک از استرسورهای فیزیکی از طریق روش های استاندارد مربوطه موردسنجش قرار گرفت. سطح مواجهه افراد با استرسورهای موردبررسی به سه دسته پایین، متوسط و بالا تقسیم بندی شدند. از کلیه شرکت کنندگان، نمونه خون بین ساعت 9 - 7 صبح گرفته شد و سپس توسط روش الایزا با توجه به پروتکل شرکت سازنده کیت، نمونه ها آماده سازی و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. آزمون تحلیل واریانس تک متغیره به منظور تعیین «اندازه اثر» هر یک از استرسورهای فیزیکی بر پارامترهای موردمطالعه صورت پذیرفت.  

میانگین سطح MDA، SOD و TAC در میان شرکت کنندگان به ترتیب nmol/ml 48/22،  28U/ml/61 و mM 64/1 برآورد گردید. بیشترین میزان تاثیر را در بین متغیرهای مواجهه، صدا بر سطح MDA داشته است (090/0=B) که این تاثیر ازنظر آماری معنی دار نبود (865/0=B). در خصوص SOD، بیشترین میزان تاثیر را در بین متغیرهای مواجهه، ارتعاش بر سطح SOD داشته است (469/1-=B) که این تاثیر از نظر آماری معنی دار بود (016/0=P). هیچ یک از متغیرهای موردبررسی اثر معنی داری بر سطح TAC نداشتند؛ بااین حال در بین متغیرهای مواجهه، بزرگ ترین ضریب اثر مربوط به ارتعاش بود (133/0=P ،077/0=B).

اثر صدا و ارتعاش بر MDA افزایشی و بر سطوح SOD وTAC  کاهشی تعیین شد. این بدان معنی است که ممکن است با افزایش مواجهه با این عوامل زیان آور، ظرفیت سیستم آنتی اکسیدانی کاهش یابد. درواقع، مواجهه های طولانی مدت با شدت های بالای عوامل استرس زا، می تواند سبب افزایش پراکسیداسون لیپیدی کنترل نشده و خارج از ظرفیت سیستم ایمنی بدن گردد و همچنین سطح فعالیت آنزیمی که به صدمات سیستم اکسیداتیو حساس بوده، کاهش یابد که همگی درنهایت می تواند به کاهش ظرفیت تام آنتی اکسیدانی بیانجامد.