بررسی مبانی معرفت شناسی «فرهنگ مطلوب» و تبیین کارکردهای آن از نگاه قرآن

بهبود وضعیت فرهنگی جهان در گرو ایجاد فرهنگ مطلوب قرآنی است. ایجاد فرهنگ مطلوب، لازمه هرگونه برنامه تحول آفرین برای رشد بشر است. نیل به چنین فرهنگی نیازمند مبانی مختلفی ازجمله مبنای معرفت شناسی است. یافته های این تحقیق که به شیوه توصیفی تحلیلی و جمع آوری کتابخانه ای داده ها صورت پذیرفته است، درباره مبانی معرفت شناسی فرهنگ مطلوب حاکی از موارد ذیل است: سفارش قرآن به تدبر و معرفت افزایی؛ دعوت به شناخت خود و جهان که بیانگر امکان شناخت است؛ بخش زیادی از معرفت های انسان با سعی و تلاش کسب می شود و برخی از آنها از ابتدای خلقت به صورت فطری همراه وی هست، به گونه ای که نمی توان این معرفت های فطری را باطل ساخته و مسیری غیر از فطرت را برگزید؛ قرآن هم بر معرفت های اکتسابی به وسیله علم حصولی و هم به معرفت های حاصل از علم حضوری تاکید کرده است. قرآن برای نیل به فرهنگ مطلوب، به در اختیار بودن منابع و ابزار شناخت برای بشر تاکید کرده است. از منظر قرآن، تنها منبع اساسی معرفت برای دست یابی به فرهنگ مطلوب، وحی است که خطاناپذیر است و برای کشف و شناخت آن می توان از منابع و ابزارهای دیگر همچون ادراک عقلی، حواس، فطرت، کشف و شهود و تاریخ بهره گرفت. از دیگر مبانی معرفت شناسی فرهنگ مطلوب در قرآن، پیوند میان معرفت های نظری (هست و نیست ها) و معرفت های عملی (ارزش ها، بایدها و نبایدها) است که معرفت نظری، پایه گرایش های عملی را شکل می دهند