حق حبس

بی تردید تحقق هر عقد و قرارداد، هم موجد تعهدات و تکالیفی بر طرفین آن است و هم حقوق و اختیاراتی به آنها می دهد. حق حبس از جمله حقوقی است که غالبا در معاملات معوض به وجود می آید. شاید در بادی امر توهم گردد که این تعبیر یک اصطلاح حقوقی صرف باشاد که در مکاتب مختلف حقوقی به کار می رود، حال آنکه از دیرباز در میان فقی هان مطرح شده و به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در این نوشتار علاوه بر اینکه مسائل عمده مربوط به حق حبس که به طور پراکنده در متون فقهی وجود دارد، از لابلای آثار مکتوب فقی هان استخراج و مدون شده است، پندارهای نادرستی چون تعمیم موضوع آن به هر نوع امتناع، انحصار آن در عقد بیع و حتی لزوم دو طرفه بودن آن، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پژوهش صورت گرفته در این جستار می تواند ابهام و اجمال موجود در تنها ماده قانونی در موضوع حق حبس را برطرف سازد و زمینه اصلاح قانون و احیانا افزودن موادی بر آن، به منظور رفع نارسایی موجود فراهم آورد.