پیش بینی تغییرات مکانی و زمانی پارامترهای کمیت و کیفیت آب زیر زمینی در مناطق خشک (مطالعه موردی: دشت میناب)

در این پژوهش به بررسی تغییرات پارامترهای کمیت و کیفیت آب زیرزمینی در دشت میناب و بررسی آنها در گذشته، حال و آینده پرداخته شد. به منظور پیش بینی وضعیت پارامترهای کمیت و کیفیت آب زیرزمینی در آینده، از سناریوهای جدید افزایش بهره برداری شامل 5، 10 و 15 درصد افزایش بهره برداری با استفاده از نرم افزار GMS10.5 کد مادفلو استفاده شد. سپس به منظور ارزیابی تاثیر تغییرات افت آب زیرزمینی بر بیابان زایی منطقه، از مدل ایرانی ارزیابی شدت بیابان زایی (IMDPA) استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که طی سال های اخیر به علت حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در حالت پایه (سال های 1382، 1387، 1392 و 1397)، بیشترین افت آبخوان در منطقه مورد مطالعه به ترتیب برابر با 16/3-، 87/12-، 89/23- و 30/30- متر بود. بیشترین میزان افزایش افت آب زیرزمینی در دشت میناب با گذشت زمان تحت سناریوهای 5، 10 و 15 درصد افزایش بهره برداری به ترتیب 5/59-، 3/61- و 2/63- متر است و حجم آبخوان تحت تاثیر این سناریو ها، 55/153، 86/160 و 17/168 میلیون مترمکعب نسبت به شرایط پایه تحت تاثیر این سناریوها به ترتیب کاهش می یابد. پیش بینی ها درباره پارامترهای کیفی EC و SAR در سال های 1398، 1403، 1408 و 1414 نیز نشان داد که میزان این پارامترها در سال 1414 در آب زیرزمینی افزایش خواهد یافت و آلودگی ناشی از آن، از سمت جنوب به سمت شمال منطقه در حال حرکت است. بررسی‎های انجام شده در مورد کلاس های شدت بیابان زایی شدید با استفاده از مدل IMDPA در سناریوهای 5، 10 و 15 درصد افزایش بهره برداری نشان داد که بیشترین شدت بیابان زایی کلاس شدید، در سناریو 15 درصد افزایش بهره برداری (22/37 درصد) در سال 1414 رخ خواهد داد.