تنوع ملکولی و روابط ژنتیکی ارقام پسته ایرانی و خارجی با استفاده از نشانگرهای هدفمند مبتنی بر CAAT-box ژن ها

بررسی میزان تنوع ژنتیکی در ارقام ایرانی و خارجی پسته های موجود در ایران با استفاده از نشانگرهای CBDP (CAAT box- derived polymorphism) و کارایی این نشانگرها در تفکیک و گروه بندی ارقام و از و اهداف این تحقیق به شمار می آید.

مواد و روش ها: 

در این تحقیق تنوع ژنتیکی 73 رقم (63 رقم ایرانی و 10 رقم خارجی) با استفاده از 25 آغازگر CBPD مورد ارزیابی قرار گرفت.

بر اساس نتایج آزمایش درصد چند شکلی باندها در ارقام ایرانی 56/77 درصد و در ارقام خارجی 80/67 درصد مشاهده شد. میانگین PIC برای نشانگرهای CBPD، 76/0 بود و تمام آغازگرهای CBDP توانایی بالایی در تفکیک ارقام پسته داشتند. میانگین MI (Marker Index) برای آغازگرهای CBDP برابر65/2 بود و آغازگر CAAT2 بیشترین (52/8(مقدار MI را نشان داد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که از کل تنوع، چهار درصد به تنوع بین گروهی و 96 درصد به تنوع ژنتیکی درون گروهی اختصاص دارد. مقدار Gst برابر با 04/0 تنوع پایین بین گروهی و مقدار Nm برابر با 03/11 احتمال وقوع جریان ژنی بین ارقام خارجی و ایرانی پسته را نشان داد. ارقام ایرانی از نظر هر دو شاخص تنوع ژنی Nei و شانون از مقادیر بالاتری نسبت به ارقام خارجی برخوردار بودند. تجزیه کلاستر با استفاده از ماتریس جاکارد و به روش UPGMA نشان داد که متوسط ضریب تشابه بین ارقام 68/0 بود و ارقام پسته مورد مطالعه در سه گروه اصلی از هم متمایز شدند که هر کدام از گروه های اصلی به چند زیرگروه تفکیک شدند. تجزیه به مختصات اصلی نیز تقسیم بندی حاصل از تجزیه کلاستر را تایید نمود.

نتیجه گیری:

 استفاده از نشانگرهایCBDP برای بررسی تنوع ژنتیکی ارقام پسته مناسب می باشند و کارایی و قدرت تمایز آغازگرهای CBDP با توجه به بالا بودن میانگین PIC و MI تایید شد.