حکمرانی خوب و کنترل فساد در ایران و سایر کشورها

یکی از اصلی‌ترین واژه‌هایی که در دو دهه اخیر در ادبیات اقتصادی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارگردیده؛ واژه حکمرانی خوب می‌باشد. براساس این رویکرد، دولت در کنار بخش خصوصی و به‌عنوان نهادی مکمل بازار، وظیفه‌ای اصلی را در ایجاد نهادهای سازگار با بازارهای رقابتی برعهده‌دارد. در این راستا، نقش دولت نیز برای موفقیت استراتژی‌های توسعه هر کشور بسیار بااهمیت تلقی‌می‌گردد. از این‌رو، کارآمدی دولت می‌تواند زمینه دستیابی به موارد مذکور را فراهم‌نموده و ناکارآمدی آن تبعات زیان‌آوری را بر جامعه تحمیل‌نماید. بدین منظور و برای ارزیابی و سنجش حکمرانی خوب در میان کشورها، شاخص‌های متعددی معرفی‌گردیده که با تلفیق آن شاخص‌ها جایگاه هر کشور در مقایسه با سایر کشورها قابل محاسبه است. از این‌رو، می‌توان انتظارداشت که با شناسایی جایگاه هر کشور از منظر مفهوم حکمرانی خوب به میزان ایفای مناسب نقش دولت در اقتصاد آن کشور پی‌برد. در میان معیارهای شش‌گانه تشکیل‌دهنده شاخص حکمرانی خوب، معیار کنترل فساد از معیارهای اساسی آن تلقی‌گردیده و از این‌رو، این مقاله بر آن است تا جایگاه ایران را در مقایسه با سایر کشورهای جهان از حیث شاخص حکمرانی خوب و نیز معیار کنترل فساد به‌عنوان یکی از معیارهای اساسی آن در دهه نخست هزاره سوم بررسی‌نماید. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده جایگاه مطلوبی برای ایران در شاخص مذکور نبوده و با گذشت زمان نیز این شاخص بهبودنیافته‌است. این در حالی است که معیار کنترل فساد نیز برای ایران به شدت کاهش‌یافته و این موضوع ایران را در گروه کشورهای با کنترل فساد اندک قرارداده‌است.