بررسی تحولات نگرش در قوانین و مقررات ایران برای نیل به مدیریت یکپارچه در آب و فاضلاب شهری

هدف از مقاله حاضر، بررسی تحولات نگرش در قوانین و مقررات ایران از انقلاب مشروطه تا کنون، برای نیل به مدیریت یکپارچه در آب و فاضلاب شهری است. در این دوران، 8 قانون مرتبط با این حوزه در مجلس شورای ملی و 10 قانون در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، دو بخش منابع آب و جمع آوری فاضلاب بیشتر از سایر بخش ها مورد توجه قرار گرفته است. بخش تصفیه فاضلاب نیز کم ترین فراوانی را دارا است. هم چنین عمده نگرش قوانین این حوزه و راهکارهای ارایه شده در آن از نوع «سیاسی» بوده است. علاوه بر این، در قبل از انقلاب، هیچ قانونی با رویکرد «پیش گیرانه و حفاظتی» وجود نداشته و هیچ یک از قوانین، به ارایه راهکار «آموزشی - ترویجی» نپرداخته است. اما در برخی قوانین بعد از انقلاب، این رویکرد و راهکار مهم و تاثیرگذار مورد توجه قرار گرفته است. هم چنین نخستین متولیان توزیع آب و تصفیه آن در کشور، به ترتیب بر عهده شهرداری و وزارت بهداری بوده است. از طرفی تاسیس وزارت نیرو در سال 1353 موجب شد عمده مسیولیت های مرتبط با این بخش بر عهده آن قرار گیرد. در سال های اول پس از انقلاب نیز همچنان وزارت نیرو عهده دار مسیولیت ها در این حوزه بوده و ساختار جدیدی ایجاد نگردیده است. حدود یک دهه بعد، تشکیل شرکت مادر تخصصی آب و فاضلاب کشور در راس و شرکت های استانی در ذیل آن، نقطه عطفی در این حوزه در کشور ایجاد نمود که تا امروز نیز ماهیت آن حفظ شده است.