تحلیل آماری سینوپتیکی جت استریم های حاکم بر جو ایران با رویکرد دفاعی سرزمینی

بدون تردید یکی از متغیرهای موثر شکل گیری خط ‌مشی سیاست خارجی ، مباحث راهبردی و سیاست دفاعی هر کشور، محیط منطقه ای و ابعاد مختلف آن است. با توجه به موقعیت جغرافیایی و وضعیت ژیوپلیتیک منحصربه‌فرد کشور ایران ، اتخاذ تمهیدات لازم در حفظ و حراست از تمامیت ارضی کشور ضرورت می‌یابد. تجارب جنگ تحمیلی نشان داده است علم آب‌وهواشناسی می‌تواند سرنوشت یک قدرت بزرگ را در جنگ تغییر دهد. جت استریم ها یکی از پدیده‌های آب‌وهوایی است که در طول جنگ جهانی دوم مورد استفاده نظامی فراوان قرار گرفت که ‌توانست مسیر حمل بمب‌های بالنی بدون سرنشین و... باشد. این پژوهش جت استریم های حاکم بر جو ایران را با تاکید بر مناطق کویری، بیابانی و سواحل مکران به عنوان یک تهدید بررسی می نماید. بدین منظور داده های بازواکاوی شده باد مداری، باد نصف‌النهاری و دمای هوا برای یک دوره 5 ساله از سازمان NOAA دریافت گردید و با فراخوانی آن‌ها در محیط نرم‌افزار Grads، نقشه‌های جت استریم و میانگین دمای جو تهیه شد. نتایج حاصل نشان داد که در طول دوره موردبررسی، 27 جت استریم با قابلیت کاربرد نظامی رخ ‌داده که میانگین طول آن‌ها نزدیک به ده هزار کیلومتر است و طولانی‌ترین آن‌ها با طولی بیشتر از 16 هزار کیلومتر، از مرزهای آمریکای لاتین و کانادا منشا گرفته و تا جو بالای ایران ادامه پیدا کرده است. با توجه به این پدیده، 33 کشور خارجی برای ایران تهدیدکننده به ‌حساب می‌آیند. بر اساس نتایج، در بین استان‌های مورد بررسی، استان‌های یزد و کرمان دارای بیشترین تاثیر از این پدیده‌اند. سپس به ترتیب استان‌های خراسان جنوبی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، اصفهان، خراسان رضوی، سمنان و قم قرار دارند. می‌توان گفت این پدیده ازنظر رخداد زمانی، مختص فصل سرد سال است