نشریه آماد و فناوری دفاعی
پیاپی 19 (پاییز 1402)

در راستای طرحهای توسعه ملی، اصول ملاحظات دفاعی و امنیتی میبایست طوری انتخاب شوند که در هر یک از مناطق توسعه، رعایت آن موجب حداکثر بهره وری از فرصت ها و کاهش آسیب پذیری های احتمالی ناشی از اقدامات خصمانه یا عملیات نظامی دشمن احتمالی باشد. این اصول به صورت کلی و در طیف متنوع ارایه میشود که می توان برای مناطق توسعه هر یک از دسته بندی های آن را مورد توجه قرار داد. هدف اصلی تحقیق تحلیل شکاف بین وضع موجود و مطلوب در رعایت اصول و ملاحظات دفاعی- امنیتی در طرحهای توسعه ملی میباشد. نوع پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی و تبیینی، انجام گردیده است، جامعه آماری 58 نفر بوده و روش گردآوری داده ها اسنادی و کتابخانهای میباشد. بر اساس تجزیه و تحلیل انجام شده ابتدا 50 گویه یا سوال بهعنوان اصول و ملاحظات دفاعی- امنیتی برای طرحهای توسعه ملی در قالب پرسشنامه به خبرگان واکذار شده و سپس یافته ها به وسیله نمودارهای عنکبوتی تحلیل شکاف شده است. طبق نتایج تحقیق مشخص شد که در وضع موجود تعداد 26 سوال رد شده است، یعنی اصول و ملاحظات دفاعی- امنیتی برای طرح های توسعه ملی در 26 مورد نادیده گرفته شده و در 24 مورد اصول و ملاحظات رعایت شده است.

در قرن اخیر میلادی، امنیت غذایی از اساسی ترین خواسته های بشری است که در دستور کار تمامی دولت ها قرار دارد. با نگاهی به گذشته ، می توان روند افزایش تقاضا برای غذا را به راحتی مشاهده نمود.در گذشته قحطی وگرسنگی همواره بعنوان دوشاخص مهم بر روی فعالیت های انسانی ، روند تغییرات جمعیت ها،پراکنش آنها، وحتی روابط سیاسی دربین دولت ها را تحت تاثیرات عمیقی قرار داده است. بیشتر دول در گذشته تلاش داشته اند تا از طریق تولیدات کشاورزی ، ضمن به انقیاد در آوردن کشورهای نیازمند ، با بهره مندی از مولفه های یادشده، عقاید وفرهنگ سیاسی خویش را و از آن بالاتر نظم جهانی را از طریق تخریب ارزش های کشورها تحت تسلط خویش دربیاورند. کشاورزی بعنوان زیربنای اصلی امنیت غذایی ، یک ابزار دیپلماسی جهانی فعال در کنار سایر روش ها ، مورد توجه کشورهای متخاصم بوده است. هدف این مقاله بررسی جایگاه کشاورزی بعنوان یک ابزار بنیادین در نظام جهانی متمرکز شده و روش کار در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی وازروش کتابخا نه ای برای گردآوری اطلاعات وتجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است.

در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی چالش های موجود در دیپلماسی آب ایران و ترکیه بررسی و شناسایی شد. فرضیه پژوهش این است که به رغم مطرح شدن دیپلماسی آب در حل اختلافات موجود بر سر حوضه های آبریز مشترک بین ایران و ترکیه، اما به دلیل عدم وجود عنصر اعتماد، همکاری نکردن دو کشور و مشارکت پایین بازیگران دولتی و غیردولتی بین دو کشور موفقیت آمیز نبوده است، هر چند فرایند دیپلماسی آب موجب گردیده است تا از منازعات شدید سیاسی در روابط ایران و ترکیه در منطقه جلوگیری گردد. نتایج این پژوهش نشان می دهد دیپلماسی آب به عنوان یک ابزار سیاست خارجی، موجب مشارکت سیاسی بیشتر در مدیریت تعاونی آب های مشترک می گردد، ابزارهای لازم را برای رفع تعارضات آب مشترک فراهم می آورد و نقاط کانونی جدیدی را برای دیپلماسی آب ارایه می دهد، اما بررسی روابط ایران و ترکیه در خصوص آب های مشترک نشان داد که دیپلماسی آب نتوانسته است در حل اختلافات موجود موفقیت آمیز باشد. پروژه گاپ و تاثیراتی که این پروژه بر تالاب هورالعظیم و مخاطرات زیست-محیطی که به ویژه در غرب کشور ایران ایجاد نموده است نشان از عدم موفقیت نقش دیپلماسی آب در روابط دو کشور است. هر چند باید گفت که دیپلماسی آب موجب گردیده است تا از منازعات سیاسی شدید دو کشور در منطقه غرب آسیا جلوگیری شود. در مجموع باید گفت درک صحیح از چنین موضوعاتی برای حمایت از بحث های مثمرثمر بین کشورها در مورد طراحی قانونی مشخص به منظور تحقق نیازهای خاص آن ها در زمینه دیپلماسی آب بسیار مهم است.

آسیب پذیری ها درفرایند نگهداری و تعمیرات مانند سایر فرآیندهای یک سازمان اثرات منفی دارند و راهبرد انتخابی در نگهداری وتعمیر نتایج مثبتی برای ما به همراه دارند که به طور بالقوه می توانند بر دستیابی به اهداف نگهداری و تعمیرات سازمان ها تاثیر بگذارند. هدف این پژوهش استفاده از روش تحلیل ریسک درانتخاب راهبرد مناسب نگهداری وتعمیر درسازمان بوده که حداقل آسیب پذیری را به همراه تداوم کارکرد ومدیریت منابع به همراه داشته باشد.روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی با رویکرد آمیخته است. نتایج تحقیق که از طریق تحلیل محتوا در بخش کیفی و تحلیل آمارتوصیفی و استنباطی در بخش کمی انجام شده است نشان می دهد که پیاده سازی روش نگهداری و تعمیرات مبتنی برریسک علاوه بر این که می تواند از بروز حوادث فاجعه بارجلوگیری نماید، امکان افزایش بهره وری وتداوم کارکرد از طریق افزایش قابلیت اطمینان و کاهش آسیب پذیری بدلیل مشخص نمودن تجهیزات بحرانی و تحلیل ریسک از طریق سه ویژگی اصلی زیر را به همراه داشته باشد:1- روشی است که به‎موجب آن فرایندهای نگهداشت دارایی ها بر مبنای ریسک وبا نگاه (کاهش یا حذف شکست- تخصیص مناسب منابع) برنامه‎ ریزی می‎شوند و سازمان ها متناسب با این ویژگی راهبرد خود رادر حوزه نت انتخاب می نمایند.2- میان احتمال شکست و پیامد آن تعادل ایجاد کرده وبرمبنای آن کمک می نماید که راهبرد مناسب برای نت سازمان انتخاب گردد.3- با بهبود مستمر، تلاش می کند تا سازمان ها راهبردهای مناسب نت را با توجه به بازبینی فعالیت‎ های نگهداشت و پشتیبانی نگهداشت اتخاذ نمایند.

با توجه به اثبات تغییر اقلیم در چند دهه اخیر و آثار و پیامدهای منفی آن در آینده زندگی انسان و ازآنجاکه مطالعه سابقه تحقیقات و مطالعات تاریخی به انسان ها یاد خواهد داد که چگونه به بهترین شکل ممکن از منابع محیطی خود حفاظت کنند در این پژوهش از روش تحلیل مطالعات گذشته در رابطه با تغییر اقلیم استفاده شده است و مجموعه ای از مستندات علمی به روز جهان و ایران از پایگاه های استنادی معتبر مانند Google scholar, SID, Magiran، Science Direct با کلمه کلیدی تغییر اقلیم دریافت و موردبررسی و تحلیل قرارگرفته شده است، به این ترتیب ابتدا تعریف تغییر اقلیم و نقش انسان در به وجود آمدن آن و پیامدهای این پدیده در آینده جهان و ایران مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته شد، سپس به اثرات گازهای گلخانه ای به عنوان مهم ترین پیامد تغییرات اقلیم پرداخته شد، در ادامه پیامدهای تغییر اقلیم و راهکارهایی جهت کاهش اثرات مخرب آن تحلیل شده است، نتایج این پژوهش نشان می دهد که تغییرات اقلیمی، خطر خشکی و خطرات ناشی از گرم شدن هوا، خشک سالی، سیل، ناامنی کمبود غذا و آب را افزایش داده است و مخصوصا برای کشور ما خطرات مربوط به کمبود آب تا اواسط قرن اخیر به شدت افزایش می یابد، درنتیجه تنها راهکار مقابله با آن را اقدامات سازگاری و شرایط توانمندسازی و توسعه تاب آوری در برابر آب وهوا و همچنین افزایش سطح دانش جوامع و استفاده از هوش مصنوعی در این زمینه دانسته است و همه جهان را ملزم به رسیدگی با سرعت و عادلانه به این بحران کرده است.

امروزه تغییر اقلیم به عنوان یکی از بزرگترین بحران های زیستی،اجتماعی، اقتصادی، سیاسی در جهان شناخته شده است. در اکثرمدل های اقلیمی که شرایط اقلیمی آینده را شبیه سازی می کنند به بحرانی تر شدن شرایط اشاره دارد. منطقه غرب آسیا به عنوان یک منطقه بسیار شکننده از جمله این مناطق می باشد که به شدت در معرض این خطرات قرار دارد. افزایش دما و کمبود بارندگی و خشکسالی های متوالی در این منطقه شدت گرفته و تخمین زده شده تا سال 2050 میلادی 80 تا صد میلیون نفر در معرض تنش شدید آبی قرار خواهند گرفت و منابع آب زیرزمینی با کاهش چشمگیری مواجه خواهد شد. علاوه بر این میزان تولید محصولات کشاورزی به دلیل کمبود منابع آب با کاهش چشمگیری مواجه خواهد شد. یافته های تحقیق نشان می دهد به واسطه دگرگونی های ناشی از تغییرات اقلیمی (گرمایش بالاتر از متوسط جهانی، کاهش بارش، افزایش تبخیر) و مداخله های انسانی (افزایش تقاضای مصرفی، احداث سازه های آبی و برداشت بیش از اندازه از منابع)، منطقه شاهد بحران شدیدی در حوزه منابع آب می باشد. مقاله بر این یافته تاکید می کند، که بحران آب از رهگذر تشدید مسایلی چون افزایش فقر، بیکاری، نابرابری، احساس تبعیض، مهاجرت، حاشیه نشینی، افت مشروعیت دولت و... تاثیر مشخصی بر ستیزه های اجتماعی- سیاسی در غرب آسیا داشته است. نمود مشخص این مسیله در تعدادی از اصلی ترین بحران های امنیتی منطقه یعنی جنگ داخلی در سوریه، یمن و عراق آشکار است.