نقش فشارهای خارجی در موفقیت، شکست و تداوم وضعیت های انقلابی در کشورهای عربی

این مقاله در صدد پاسخ به این سوال است که آیا عامل «فشارهای خارجی» می تواند تفاوت در موفقیت، شکست و یا تدوام وضعیت های انقلابی را در کشورهای عربی در سال 2011 تبیین نماید؟ یافته های مقاله با مطالعه هفت کشور عربی (تونس، مصر، لیبی و یمن به عنوان موردهای انقلابی و الجزایر، مراکش و بحرین به عنوان موردهای غیر انقلابی) به روش تطبیقی تاریخی نشان می دهد که چهار کشوری که در آن ها انقلاب رخ داده است اشکال گوناگونی از فشارهای خارجی را پیش از سرنگونی رژیم حاکم تجربه کرده اند؛ اما سه کشور دیگر (الجزایر، مراکش و بحرین) که علیرغم شباهت های زیاد با موردهای انقلابی، از انتقال قهرآمیز و غیرنهادین قدرت مصون ماندند از فشارهای خارجی بر علیه رژیم حاکم در جریان اعتراضات مردمی در امان بوده اند. علاوه بر این می توان گفت که فشارهای خارجی، در حمایت از دولت مستقر و یا در حمایت از معترضین، عامل مهم و کلیدی در تعیین تفاوت میان وضعیت های انقلابی شکست خورده (نظیر آنچه در بحرین رخ داد)، به سرانجام رسیده و یا تداوم وضعیت انقلابی در کشورهای عربی بوده است.