ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های جو بهاره از لحاظ برخی صفات فنولوژیکی و مورفولوژیکی

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های جو بهاره، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 27 ژنوتیپ در چهار تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم دیواندره انجام گرفت. اختلاف بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، در اکثر صفات غیر از تاریخ گل دهی معنی دار بود که نشان دهنده تنوع بالا بین ژنوتیپ ها بود. عملکرد کل دانه، تعداد ساقه بارور، طول سنبله اصلی، شاخص برداشت و طول برگ پرچم از وراثت پذیری بالاتری نسبت به سایر صفات برخوردار بودند. با توجه به وراثت پذیری بالای آن ها می توان از این صفات در نسل های در حال تفکیک به منظور گزینش غیرمستقیم برای عملکرد دانه بهره برد. تجزیه علیت نشان داد که تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه روی عملکرد دانه کل اثر مستقیم مثبت و بالایی داشتند ولی اثر مستقیم وزن ریشک روی عملکرد دانه کمتر از این دو صفت بود. بنابراین، تعداد دانه و وزن هزار دانه از مهم ترین اجزای عملکرد دانه جو محسوب شدند. در تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ شماره یک در خوشه اول جای گرفت، خوشه دوم شامل ژنوتیپ های 26، 25، 27، 22، 14، 13 بود و بقیه ژنوتیپ ها در خوشه سوم قرار گرفتند. با توجه به میانگین ها، ژنوتیپ های کلاستر سوم می تواند در برنامه های به نژادی برای عملکرد دانه به کار رود. در تجزیه به مولفه های اصلی، سه مولفه اصلی اول، 88/52 درصد از تنوع کل را توجیه کردند. این مقادیر برای مولفه های دوم و سوم به ترتیب 17/23و 9/15 درصد بود. مولفه اول را می توان مولفه عملکرد دانه و بیوماس کل نام گذاری کرد. از این مولفه می توان در امر گزینش برای ژنوتیپ های جو بهاره استفاده کرد.