ارزیابی ریسک خطر سقوط سنگ از دیواره های دولومیتی معدن گلبینی 7، مجموعه معادن بوکسیت جاجرم

شکل گسیختگی‏ها در شیب های سنگی به شرایط مقاومتی لایه‏ ها، شیب لایه‏ ها، جهت ‏داری ناپیوستگی‏ ها، شرایط ناپیوستگی‏ ها (پرشدگی، زبری، فاصله‏ داری و هوازدگی)، هندسه پله و شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد. شیب‏ ها را می ‏توان ازلحاظ ساختاری به دو دسته کلی همگن و ناهمگن تقسیم‏ بندی کرد. در شیب ‏های همگن غالبا شکست‏ های قاشقی رخ می‏ دهد و در شیب‏های ناهمگن معمولا شکست به صورت صفحه‏ ای، گوه‏ ای، واژگونی یا ترکیبی از چند نوع شکست است. این مطالعه باهدف بررسی پایداری دیواره دولومیتی معدن گلبینی 7 انجام شد. دیواره کمر‏پایین این معدن به شدت گسل خورده است، امتداد عمده گسل‏ های معدن گلبینی 7 تقریبا عمود بر جهت لایه‏ بندی و جهت شیب عمده آنها به جز چند گسل معکوس امتدادی، خلاف جهت شیب لایه‏ بندی است و پتانسیل ریزش های واژگونی وجود دارد. یکی از روش‏های اساسی جهت تحلیل پایداری دیواره دولومیتی به خصوص در شیب های سنگی، روش ارزیابی خطر سقوط سنگ است. در این ارزیابی، با استفاده از روش مشاهده ای بلوک های ناپایدار تشخیص داده شده و ریسک خطر ناپایداری آنها در سه سطح کم، متوسط و زیاد ارزیابی شد. در بررسی انجام شده، دیواره دولومیتی به 13 زون مختلف تقسیم بندی و در هر زون، بلوک های مستعد ناپایداری مشخص شد. مجموع بلوک های ارزیابی شده، 46 مورد است. با توجه به نتایج، بلوک های مربوط به زون 8 دارای سطح خطر متوسط تا زیاد بوده و بلوک های مربوط به زون 13 تماما دارای سطح خطر زیاد هستند. هیچ بلوکی در سطح خطر کم قرار ندارد و تنها 2 درصد بلوک های ارزیابی شده در سطح خطر کم تا متوسط هستند. 9 درصد در سطح خطر متوسط، 50 درصد در سطح خطر متوسط تا زیاد و 39 درصد در سطح خطر زیاد قرار دارند. فاصله سقوط از پای دیواره با روش ارزیابی خطر سقوط سنگ تعیین و نتایج آن با نتایج مدل سازی توسط نرم افزار Rocfall مقایسه شد و حداکثر اختلاف بین نتایج 25 درصد است. به همین دلیل این روش می تواند برای تعیین وضعیت خطر دیواره ها روش مناسبی بوده و در افزایش ایمنی محیط کار و نیروها در معدن موثر باشد.