تعیین شرایط دمایی، وضعیت سولفیداسیون و سازوکار تشکیل طلا در کانسار چندفلزی آتش انبار (جنوب قزوین)، برپایه شواهد کانه‏ زایی، دگرسانی و شیمی کانه‏ ها

کانسار چندفلزی آتش انبار با ذخیره احتمالی 2 میلیون تن (شامل مجموعه عنصرهای فلزات پایه و طلا) و میزان متوسط طلا 13/2 گرم در تن (ppm)، در بخش شمالی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر، متعلق به ماگماتیسم آتشفشانی- نفوذی بستان‏ آباد- انارک قرار گرفته است. در این کانسار، رگه‏ ‏ های چندفلزی طلادار با سرشت اپی‏ ژنتیک، درازای نزدیک به 5 تا 80 متر، پهنای 5/0 تا 6 متر و ژرفای حداکثری 45 متر در سنگ میزبان داسیت‏ های پورفیری ایوسن میانی (واحد Eord) روی داده‏ اند. کانه‏ زایی با بافت و ساخت های رگه- رگچه ای، پوسته‏ ای، قلوه‏ ای ‏ شکل، برشی و افشان در سه مرحله پیش از کانه زایی (حضور پیریت‏ های افشان)، کانه‏ زایی اصلی (شامل کالکوپیریت رگه‏ ای (II-A)، رگه کوارتز- سولفید برشی (II-B) و رگه باریت- سولفید (II-C)) و پس از کانه زایی (شامل رگه کربنات تاخیری (III-A) و برون‏ زاد (III-B)) رخ‏ داده است. دگرسانی‏ آرژیلیک (مجموعه کایولینیت- ایلیت± دیکیت) به‏ همراه دگرسانی سیلیسی (مجموعه کوارتز± ژاسپر)، اصلی‏ ترین دگرسانی‏ های منطقه را دربر می‏ گیرند. در کانسار آتش انبار، طلا به‏ صورت ذرات آزاد (Au0) در میزبان کالکوپیریت و نامریی (Au+) در ترکیب کانه‏ های اسفالریت و پیریت وجود دارد. همچنین، با توجه به نسبت Co/Ni (گستره 2/1 تا 45)، پیریت‏ های افشان پیش از کانه‏ زایی سرشت ولکانوژنیک دارند و پیریت‏ های دارای منطقه‏ بندی خاستگاه گرمابی دارند. با توجه به تغییرات غلظت Cd (میانگین: ppm 4657) و نسبت Zn/Cd (میانگین: 6/188) در ترکیب اسفالریت‏ ها، کانه‏ زایی در سامانه گرمابی دما متوسط- بالا (دمای 200 تا 250 درجه سانتیگراد) قرار گرفت. همچنین، برپایه محتوای %FeS mol در اسفالریت‏ ها (گستره 11/0 تا 0/4) تغییرات LogfS2 درآنها از 10- تا 14- به دست آمد که با وضعیت سولفیداسیون بالا تا متوسط برای این کانسار همخوانی دارد. با توجه به همراهی پاراژنتیک طلا با کانه های پیریت و اسفالریت، عدم رخداد کانی های اکسیدی، دمای متوسط سیال کانه ساز، pH نزدیک به خنثی تا اسیدی (وجود دگرسانی آرژیلیک± سریسیت) و اکتیویته بالای گوگرد (log aS2)، کمپلکس های بی سولفیدی -Au(HS)2 در انحلال‏ پذیری طلا و انتقال آن نقش داشته‏ اند. برپایه شواهد، افزایش logfO2 محیط فعالیت - S2را کاهش داده و طلا در رگه برشی کوارتز- سولفید از طریق ناپایداری کمپلکس‏ های بی‏ سولفیدی طلا ته‏ نشست کرده است.