تبیین اثرات بنیان های گردشگری طبیعی در توسعه مقاصد پیراشهری (مورد: منطقه ونایی شهرستان بروجرد)

گردشگری مبتنی بر طبیعت، یک الگوی فضایی از گردشگری در عصر پسامدرن و شکل دهنده متنی فضایی است که خوانش آن در پیرامون سفر به نقاط طبیعی (ساحل، جنگل، کوه، چشمه و..) با انگیزه های متفاوت از سوی گردشگران صورت می گیرد. در این میان اثرات بنیان های گردشگری طبیعی حاکم بر محیط می تواند منجر به توسعه فضاهای پیراشهری اطراف شهرهای بزرگ گردد که اغلب با تبدیل شدن روستا به شهر نمود عینی پیدا می کند. بدین سان، مقاله حاضر باهدف تبیین اثرات بنیان های گردشگری طبیعی در توسعه مقاصد گردشگری پیراشهری منطقه ونایی که در 12 کیلومتری شهرستان بروجرد در منطقه ای کوهستانی قرارگرفته است طراحی شد. این منطقه پیراشهری از سال 1398 به دلیل توسعه در ابعاد مختلف از روستا به شهر تبدیل شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی، و به شیوه توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش را دو گروه تشکیل می دادند دسته اول: ساکنین منطقه به تعداد 4649  نفر و دسته دوم گردشگران ورودی به ونایی بودند که درنهایت پس از انجام نمونه گیری، حجم نمونه به تعداد 380 نفر تعیین شد. ابزار جمع آوری داده-ها، پرسشنامه ای متشکل از 53 گویه و در چهار بعد بنیان های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و مدیریتی بودند که روایی و پایایی آن در همه ابعاد بالاتر از 7/0 به دست آمد.  برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS26 استفاده شد. یافته ها نشان داد که منطقه ونایی از نظر بنیان های گردشگری طبیعی در وضعیت نسبتا مطلوب قرار دارد.  10 متغیر مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، فرصت های سرمایه گذاری، کشف فرصت های اقتصادی جدید، موقعیت جغرافیایی، موقعیت فضایی، خدمات تبلیغاتی و بازاریابی، متغیر کالبدی، فرصت های ارتباطی، و فرصت های خدماتی با 99 درصد اطمینان رابطه مثبت و معناداری با توسعه مقاصد گردشگری پیراشهری بروجرد دارند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 7/96 درصد تغییرات توسعه مقاصد گردشگری در منطقه ونایی توسط 5 متغیر (فرصت های سرمایه گذاری، موقعیت فضایی، مشارکت اجتماعی، خدمات تبلیغاتی و بازاریابی و متغیر کالبدی) پیش بینی و تبیین می شود. در این میان الگوی علی به دست آمده از تبیین اثرات نشان داد به ترتیب بنیان های مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی دارای بیشترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر توسعه مقاصد گردشگری پیراشهری (منطقه ونایی) بروجرد هستند.