پتانسیل یابی اراضی دیم استان قزوین جهت انجام آبیاری تکمیلی

با توجه به افزایش بی رویه جمعیت و نیاز به تولید غذای بیشتر، افزایش تولید در اراضی دیم ضروری است. پراکنش نامناسب بارش در سال های اخیر، مدیریت تامین آب در شرایط بحرانی برای این اراضی در اولویت قرار گرفته است. نتایج نشان داده که یک یا دو آبیاری در زمان های حساس، عملکرد اراضی دیم را به شدت افزایش دهد. هرچند آبیاری تکمیلی به منظور ارتقا عملکرد و بهره وری مصرف آب در زراعت دیم مورد توجه قرار گرفته ولی بررسی ویژگی های خاص اراضی دیم از قبیل ناهمواری، شیب و بررسی دسترسی به منابع آب ضروری است. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی قابلیت انجام آبیاری تکمیلی در اراضی دیم براساس ناهمواری و شیب است. بر اساس نقشه کاربری استان قزوین، حدود 284 هزار هکتار اراضی آبی و 132 هزار هکتار اراضی دیم در استان وجود دارد که اغلب این اراضی در دشت قزوین واقع شده اند. سپس با توجه به نقشه شیب تهیه شده از منطقه، اراضی دیم جهت اولویت بندی برای انجام آبیاری تکمیلی به 4 کلاس شیب طبقه بندی شده اند: کلاس شیب 5-0 درصد، کلاس شیب 8-5 درصد، کلاس شیب 12-8 درصد و کلاس شیب بیشتر از 12 درصد. در ادامه دو نقشه کاربری اراضی و شیب استان قزوین با هم ادغام شدند (Union کردن در محیط ArcGIS). در اراضی دیم به ترتیب 83، 7/10، 8/3 و 5/2 درصد اراضی دارای شیب کمتر از 5، 8-5، 12-8 و بیشتر از 12 درصد هستند. بنابراین حدود 5/97 درصد اراضی دیم استان قزوین قابلیت انجام آبیاری تکمیلی را دارا هستند. البته بیشتر این اراضی در دشت قزوین و در مجاورت اراضی آبی قرار دارند.