شناسایی برخی منابع ناهمگونی ارزش زمان سفر کاربران محدوده کنترل آلودگی هوای تهران

قیمت گذاری از مهم ترین و موثر ترین سیاست ها برای مدیریت و کنترل ازدحام ترافیک در مناطق مختلف شهری است. از عوامل مهم تعیین قیمت برای هر محدوده، ارزش زمان سفر کاربران است که به طور قابل توجهی با متغیرهای اقتصادی- اجتماعی در ارتباط است. برای ارزیابی ارزش زمان سفر، می توان از نسبت نرخ نهایی جانشینی هزینه و زمان در تابع مطلوبیت هر گزینه در مدل سازی انتخاب گسسته استفاده کرد. برای محاسبه ارزش زمان سفر، شناسایی عوامل موثر بر آن و میزان تاثیر هر یک بر ارزش زمان سفر کاربران از نتایج پرسشگری اجرا شده در آذر ماه سال 97 که به منظور ارزیابی کارایی و تحلیل حساسیت نرخ عوارض در قیمت گذاری محدوده کنترل آلودگی هوای تهران (زوج یا فرد)، با ابعاد 1004 پرسشنامه و با رویکرد ترجیحات بیان شده استفاده می شود. برای برآورد ارزش زمان سفر و شناسایی منابع ناهمگونی از مدل لوجیت ترکیبی استفاده می شود. نتایج حاکی از آن است که میانگین ارزش زمان سفر کاربرانی که با خودروی شخصی در محدوده کنترل آلودگی هوای تهران تردد دارند و تمایل به تغییر سفر خود ندارند، برابر 5788 ریال (نرخ سال 1397) به ازای ساعت است. با تجزیه ضریب هزینه، عوامل دفعات ورود به طرح، تعداد خودروی خانوار و داشتن تحصیلات دانشگاهی به عنوان منابع ناهمگونی ارزش زمان سفر کاربران محدوده کنترل آلودگی هوای تهران شناسایی شدند. نتایج این پژوهش می تواند در فرآیند مدل سازی تقاضا گنجانده شده و منجر به برنامه ریزی بهتر برای تسهیل سیاست گذاری و تصمیم گیری ها برای سرمایه گذاری شود.