مطالعه ایزوتوپ های پایدار کربن و اکسیژن در نهشته تراورتن مجدر در جنوب شرق اردبیل

کربنات های آب شیرین از نظر ویژگی های ژیوشیمیایی و ایزوتوپی با یکدیگر متفاوت هستند. مطالعه ایزوتوپ های پایدار کربن و اکسیژن یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعاتی کربنات ها از جمله نهشته های تراورتن است. در گستره مجدر که بر روی کمربند زمین ساختی البرز غربی- آذربایجان قرار دارد، نهشته هایی از تراورتن به سن کواترنر در واحدهای آتشفشانی آندزیت پورفیری به سن ایوسن قرار می گیرند. تراورتن ها بر اساس مطالعات کانی شناسی به‌طورکلی از آراگونیت تشکیل یافته اند. مقادیر میانگین ایزوتوپ های δ13C و δ18O در تراورتن های پهنه مورد مطالعه به ترتیب در محدوده ‰ 47/6+ و ‰ 77/8- قرار داشته و نشان‌دهنده منشا ترموژن تراورتن های گستره مجدر است. همچنین مقدار میانگین δ13C(CO2) معادل ‰ 73/2- محاسبه شده است و منشا غیرآلی و درونزادی برای CO2 پیشنهاد می کند. تصور می شود سیالات گرمابی غنی از CO2 پس از چرخش درون واحد آهکی موجود در پهنه و واکنش با آن، یون بی کربنات کلسیم لازم برای تشکیل تراورتن را فراهم کرده اند. سپس این سیالات از طریق سیستم های گسلی موجود در ناحیه به بالا صعود کرده و در سطح نهشته های تراورتن را برجای گذاشته اند.