بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس و ارزیابی اثرات آنتی اکسیدانی گیاهان پاغازه و خوشاریزه رویش یافته در استان همدان

گیاهان پاغازه (Falcaria vulgaris) و خوشاریزه (Echinophora platyloba)،دو عضو از خانواده چتریان (Apiaceae) در میان فلور طبیعی ایران بوده و حاوی خواص فراوانی هستند.

هدف مطالعه ی حاضر بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس و اثرات آنتی اکسیدانی عصاره ی گیاهان پاغازه و خوشاریزه می باشد.

اسانس گیاهان با استفاده از روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر به دست آمد و ترکیبات شیمیایی آن توسط کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی بررسی گردید. عصاره های متانولی این دو گیاه نیز به روش استخراج با سوکسله تهیه شدند و تست های آنتی اکسیدانی DPPH ،FRAP ،بتاکاروتن- لینولییک اسید و شلاته کنندگی آهن بر روی آنها صورت گرفتند.

تعیین پروفایل ترکیبات شیمیایی توسط کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی نشان داد که اجزای اصلی تشکیل دهنده ی اسانس گیاه پاغازه اسپاتولنول و پالمیتیک اسید هستند. ترکیبات اصلی گیاه خوشاریزه گاما- دکاالکتون و ای- سزکویی لاواندولول میباشند. عصاره ی اندام های هوایی گیاه پاغازه در تمامی تست ها قدرت آنتی اکسیدانی بیشتری نسبت به سایرین از خود نشان داد و در رتبه ی بعد عصاره ی اندام های هوایی خوشاریزه قرار داشت. نتایج تست های DPPH ،FRAP و بتاکاروتن- لینولییک اسید به خوبی با یکدیگر همبستگی داشتند اما با نتایج تست شلات کنندگی آهن تاحدودی متفاوت بودند.

نتیجه گیری:

 نتایج این تحقیق نشان داد که گیاهان پاغازه و خوشاریزه حاوی خواص آنتی اکسیدانی قابل توجهی هستند؛ لذا استفاده از آنها در صنایع غذایی و دارویی به عنوان عوامل نگهدارنده، مثمر ثمر خواهد بود.