اثر دما و رطوبت روی نوسانات جمعیت لیسک Deroceras agreste و بررسی برخی ویژگی های زیستی آن در استان مازندران

لیسک Deroceras agreste یکی از مهم ترین آفات کاهو در شرایط گلخانه و مزرعه است. نوسانات جمعیت این آفت در شهرستان قایم شهر (استان مازندران) با روش های نمونه برداری کادراندازی و تله گذاری در سال های 1398 و 1399 در چهار مزرعه کاهو بررسی شد. بررسی ها از شهریور یک سال (هم زمان با شروع فعالیت روی علف های هرز) تا فروردین ماه سال بعد (انتهای فصل زراعی کاهو) نشان داد که بعد از تفریخ تخم ها در شهریور ماه، حضور و فعالیت لاروها مشاهده می شود که به تدریج بر جمعیت شان از شهریور تا آبان ماه افزوده و از آذر تا بهمن ماه کاسته می شود. جمعیت بالغ ها در شهریور ماه نسبت به لاروها کمتر بوده و به تدریج تا آبان ماه کمی افزایش می یابد. در آذرماه با کاهش جمعیت لاروها و تبدیل به مرحله بلوغ، تعداد بالغ ها از لاروها پیشی می گیرد. سپس، تا بهمن ماه کاهش جمعیت مشاهده می شود. در ابتدای زمان نمونه برداری در شهریور ماه و نیز ماه های مهر و آبان از فصل پاییز، جمعیت نسبت به سایر ماه های نمونه برداری بیش تر بود و اوج جمعیت لیسک ها در آبان ماه با میانگین 7/4 ±85 و 8/2±48 به ترتیب برای لارو و بالغ در سال اول و 0/4 ±83 و 8/2±48 به ترتیب برای لارو و بالغ در سال دوم آزمایش، مشاهده شد. همچنین، همبستگی مثبت و معنی دار بین عوامل محیطی دما و رطوبت با تغییرات جمعیت لیسک ها وجود داشت. تخم ریزی به طور میانگین 8/28 روز پس از جفت گیری، متوسط تعداد تخم ها در هر دسته 14/30 عدد و درصد تخم های تفریخ شده 2/90 درصد بود. نتایج حاصل از این تحقیق به عنوان یکی از اولین بررسی ها در مورد تراکم و نوسانات جمعیت لیسک D. agreste می تواند در برنامه ریزی های مدیریت کنترل این آفت مفید واقع شود.