بررسی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از روش های آماری چند متغیره در آبخوان دشت اردبیل

کیفیت منابع آبی از اهمیت فراوانی برخوردار است. آلودگی و افت کیفی منابع آب باعث کاهش منابع آب قابل استفاده، فلج شدن توسعه اقتصادی و تهدید سلامت انسان ها می شود. در این پژوهش به بررسی و تحلیل کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت اردبیل پرداخته شد. بدین منظور تعداد 32 نمونه از منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل جمع آوری و غلظت یون های اصلی، یون های فرعی و برخی فلزات سنگین اندازه گیری شد. سپس با استفاده از روش های آماری چند متغیره شامل ضرایب همبستگی و تحلیل عاملی، اثر عوامل هیدروژیوشیمیایی موثر بر کیفیت آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه تحلیل شد. بر اساس ماتریس همبستگی، غلظت فلزاتی مانند آرسنیک، باریم، اسکاندیم، سیلسیم، روی و وانادیم همبستگی چندانی با یون های اصلی نشان نداد. لذا می توان نتیجه گرفت ورود این عناصر به آب های زیرزمینی و آلودگی ناشی از آن به علت فعالیت های انسانی است. عناصر لیتیم و مولیبدن دارای همبستگی مثبت نسبتا بالایی با یون های اصلی بودند که این امر، احتمالا مربوط به فعالیت های زمین شناسی است. در تحلیل عاملی، تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل تحت تاثیر چهار عامل اصلی با مجموع 31/77 درصد از واریانس کل داده ها قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عامل اول زمین زاد، عامل دوم و سوم زمین زاد و انسان زاد و عامل چهارم فقط انسان زاد بود.