بررسی تاثیر نانو ذرات نقره بر شاخص های رشد و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) درشرایط کشت درون شیشه ای

بادرنجبویه گیاهی دارویی از تیره نعناعیان است و غنی از ترکیبات آنتی اکسیدانی است. در مطالعه حاضر با هدف بهینه سازی تولید ترکیبات آنتی اکسیدانی در این گیاه اثر غلظت های مختلف نانو ذرات نقره بر شاخص های رشد و فعالیت آنتی اکسیدانی نوشاخه های تکثیر یافته در شرایط کشت درون شیشه ای مطالعه گردید. به این منظور راس نوساقه های حاصل از رویش بذر در محیط کشت MS (موراشیک و اسکوک) برای تکثیربه محیط کشت MS حاوی mg/l 1 BAP و mg/l 5/0 NAA منتقل شدند. پس از گذشت یک ماه نانو ذرات نقره با غلظت های صفر، 1، 2، 3 و 4 ppm به محیط کشت اضافه شده و شاخص های رشد، فعالیت آنتی اکسیدانی به روش های سنجش فعالیت جاروب کنندگی رادیکال آزاد (DPPH)، سنجش قدرت کاهشی (RP) و سنجش فعالیت جاروب کنندگی آنیون سوپراکسید و مقادیر ترکیبات فنلی و فلاونوییدی نوشاخه ها در فواصل زمانی 14 و 28 روز پس از تیمار اندازه گیری شدند. نتایج آنالیز رشد نشان داد افزایش غلظت نانو ذرات نقره از 1 تا 4 ppm باعث افزایش شاخص های رشد (وزن تر و خشک گیاه، طول اندام هوایی و ریشه، تعداد برگ و تعداد انشعابات اندام هوایی) می شود و این افزایش 28 روز پس از تیمار مشهود است. تعداد برگ و تعداد انشعابات بیشتر از سایر شاخص ها تحت تاثیر قرار گرفتند. کمترین مقدار IC50، بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی با قدرت کاهشی و جاروب کنندگی آنیون سوپراکسید و بیشترین مقدارترکیبات فنلی وفلاونوییدی در نوشاخه های تیمار شده با غلظت 1 میکروگرم در میلی لیتر نانوذرات نقره به مدت 28 روز مشاهده شد. به طورکلی غلظت های بالاتر نانوذرات نقره برای شاخص های رشد و غلظت کمتر آن برای تولید ترکیبات آنتی اکسیدانی پیشنهاد می شود.