اثر مصرف کودهای زیستی و پوترسین بر مولفه های پرشدن دانه و انتقال مجدد ماده خشک تریتیکاله (Triticosecale Wittmack) در شرایط محدودیت آبی

به منظور بررسی تاثیر مصرف کودهای زیستی و پوترسین بر مولفه های پر شدن دانه، انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد و قطع آبیاری در 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله دهی به ترتیب به عنوان محدودیت شدید و ملایم آبی)، مصرف کودهای زیستی در چهار سطح (عدم مصرف به عنوان شاهد، مصرف ورمی کمپوست، میکوریزا، مصرف توام ورمی کمپوست و میکوریزا) و محلول پاشی پوترسین (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی 4/0 و 8/0 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که مصرف توام ورمی کمپوست و میکوریزا به همراه محلول پاشی 8/0 میلی مولار پوترسین در شرایط آبیاری کامل، موجب کاهش انتقال مجدد ماده خشک از ساقه (59/34 درصد) و اندام هوایی (76/28 درصد) و سهم این فرآیندها در عملکرد دانه (به ترتیب 14/94 و 74/85 درصد) نسبت به شرایط عدم مصرف کودهای زیستی و پوترسین در تیمار قطع آبیاری در مرحله آبستنی شد. همچنین مصرف توام ورمی کمپوست و میکوریزا به همراه محلول پاشی 8/0 میلی مولار پوترسین در تیمار آبیاری کامل، وزن ریشه (11/62 درصد)، حجم ریشه (17/63 درصد)، فتوسنتز جاری (53/85 درصد) و سهم این فرآیند در عملکرد دانه (65/28 درصد)، طول دوره پر شدن دانه (37/20 درصد) و عملکرد دانه (6/39 درصد) را نسبت به عدم مصرف کودهای زیستی و پوترسین در تیمار قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد مصرف کودهای زیستی و پوترسین با بهبود فتوسنتز جاری و مولفه های پر شدن دانه، می توانند عملکرد دانه تریتیکاله را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهند.