پیش نگری شاخص های حدی بارشی و دمایی در دوره 2100-2026 بر اساس برونداد مدل های CMIP6 (مطالعه موردی: مشهد)

در این مقاله از بین 26 شاخص حدی مشخص شده توسط ETCCDI، تعداد 11 شاخص که کاربرد بیشتری در حوزه هواشناسی کشاورزی دارند، مورد مطالعه قرار گرفت و رفتار آن ها در دوره دیدبانی، تطابق آن ها با شاخص های مستخرج از داده های تاریخی مدل های منتخب CMIP6 و پیش نگری آنها بررسی شد. دوره پایه 2014-1989 و دوره های آینده 2050-2026 (آینده نزدیک)، 2075-2051 (آینده میانه) و 2100-2076 (آینده دور) در نظر گرفته شدند. سه مدل ESM شامل ACCESS-CM2 ، MIROC6 و MRI-ESM2-0 برای انجام این تحقیق انتخاب شدند. از نرم افزارهای CMHyd و Rclimdex به ترتیب برای مقیاس کاهی داده های مدل های یاد شده و استخراج شاخص های حدی استفاده شد. نتایج نشان دادند از سه مدل یاد شده، مدل ACCESS-CM2 توانمندی بهتری در مقایسه با سایر مدل ها در شبیه سازی شاخص های حدی دوره تاریخی دارد و لذا به عنوان مناسب ترین مدل جهت پیش نگری انتخاب شد. نتایج نشان دادند که بر اساس مدل منتخب نهایی، در سه سناریو و در سه دوره آینده نزدیک، میانه و دور در سطح اطمینان 95 درصد، شاخص شب های سرد روند کاهشی معنادار و درصد شب های گرم روند افزایشی معنادار دارند و در سطح اطمینان 90 درصد تعداد روزهای تابستانی نیز در سناریو خوش بینانه در آینده نزدیک، میانه و دور روند افزایشی معنی دار دارد و در سناریو میانه (آینده نزدیک و میانه) و در سناریو بدبینانه (تنها در آینده نزدیک) روند افزایشی دارد. علیرغم وجود تغییرات مثبت و منفی در بقیه 8 شاخص حدی دمایی و بارشی در دوره های آینده، در هیچ یک از آنها در دو سطح 90 و 95 درصد تغییرات معنادار تشخیص داده نشد. آگاهی از چشم انداز آینده رخدادهای حدی بارشی و دمایی می تواند در برنامه ریزی های مدیریت آب، خاک و هواشناسی کشاورزی، به ویژه در برنامه در حال تدوین هفتم توسعه اقتصادی-اجتماعی کشور، مورد استفاده قرار گیرد.