ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیکی عناصر سنگین در خاک های اطراف معادن نمک گرمسار

کیفیت خاک به دلیل فعالیت های مختلف انسانی در سطح جهان رو به کاهش است. برخی از این فعالیت ها بدون در نظر گرفتن جنبه-های زیست محیطی می تواند آسیب های جدی به محیط زیست وارد نماید. این مطالعه با هدف ارزیابی شاخص های آلایندگی عناصر ارسنیک (As)، کادمیوم (Cd)، مس (Cu)، نیکل (Ni)، سرب (Pb) و روی (Zn) در خاک های اطراف برخی از معادن نمک فعال گرمسار انجام شد. در مجموع 7 نمونه خاک مرکب از عمق 20-0 سانتی متری منطقه مورد مطالعه جمع آوری شد. اندازه گیری غلظت عناصر سنگین در نمونه های خاک توسط دستگاه جذب اتمی صورت گرفت. به منظور ارزیابی میزان آلودگی نمونه های خاک، از شاخص-های ژیوشیمیایی مانند فاکتور غنی شدگی (EF)، فاکتور زمین انباشتگی (Igeo)، فاکتور آلودگی (CF)، درجه آلودگی (Cd)، شاخص بار آلودگی (PLI) و شاخص خطر بالقوه زیست محیطی (RI) استفاده گردید. آنالیزهای آماری مانند تعیین ضریب همبستگی و آنالیز خوشه ای جهت تعیین منشا احتمالی عناصر در خاک انجام شد. نتایج نشان داد که نمونه های خاک از نظر فاکتور غنی شدگی نسبت به عناصر Cd و Pb در همه نمونه ها و As در برخی از نمونه ها در رده غنی شدگی بالا قرار دارند. همچنین غالب خاک ها برمبنای درجه آلودگی، از درجه آلودگی کم برخوردار هستند. شاخص زمین انباشتگی نیز نشانگر عدم آلودگی نمونه های خاک نسبت به عناصر مورد بررسی بود. ضریب همبستگی و آنالیز خوشه ای نشان داد که عناصر Ni و Pb دارای منشا احتمالی یکسان در منطقه مورد مطالعه هستند. براساس مقادیر شاخص خطر بالقوه زیست محیطی، عناصر As، Cd و Pb از لحاظ ریسک اکولوژیکی، از اهمیت خاصی در منطقه برخوردار هستند.