ارزیابی کیفیت منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت ملایر از نظر شرب و کشاورزی

شهر ملایر یکی از قطب های کشاورزی استان همدان و  به عنوان شهر جهانی انگور شناخته شده است، بر این اساس مطالعه کیفیت آب در این منطقه بسیار مهم است. در مطالعه حاضر 93 نمونه آب که شامل 61 چاه، 9 چشمه، 16 رودخانه و هفت آبگیر بود مورد نمونه برداری قرار گرفت و پارامترهای NO3، pH، EC،Na  و K اندازه گیری و کیفیت آب به کمک شاخص WQI و ویلکاکس برآورد شد. به منظور مقایسه کیفیت منابع آب آنالیز واریانس یک طرفه و برای مقایسه با استاندارد ملی ایران و WHO آزمون تی تک نمونه به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که منابع مختلف آب از نظر کیفیت دارای اختلاف آماری معنی دار و مقدار EC، NO3 و Na در آب چاه بالاتر از سایر منابع است، بنابراین کیفیت آب چاه پایین تر از سایر منابع برآورد شد. بر اساس شاخص ویلکاکس بیش از 10 درصد نمونه های آب چاه، چشمه و رودخانه دارای شوری بالا و در مورد چاه، چشمه و روخانه 2/85، 8/88 و 8/68 درصد نمونه ها دارای شوری متوسط بودند. مقادیر EC در آب چاه، چشمه و رودخانه بالاتر و در مورد آبگیر پایین تر از استاندارد WHO برآورد شد. به نظر می رسد بالاتر بودن نیترات در آب چاه به دلیل مصرف کودهای کشاورزی در منطقه اتفاق افتاده است و به دلیل مشکلات ناشی از نیترات بر سلامت انسان استفاده از آب چاه برای شرب در بلند مدت توصیه نمی شود. به طور کلی در استفاده از آب چاه پایش های دوره ای ضروری است و با بررسی کیفیت خاک شاید نیاز به روش های اصلاح نیز باشد.