تاثیر فاصله لوله های آبده سیستم آبیاری قطره ای- نواری (Tape) بر توزیع شوری در پروفیل خاک در کشت گندم

در سال های اخیر استفاده از روش های آبیاری قطره ای- نواری (نظیر Tape در مزارع گندم) به عنوان یک راهکار مدیریت آب در مزرعه به کشاورزان توصیه شده است. این روش در مزارع گندم به دلیل هزینه ها و همچنین احتمال بروز مشکلات شوری خاک، دارای محدودیت هایی است که بخشی از این موارد می تواند از طریق افزایش فاصله لوله های آبده و کاهش مصرف نوارهای آبیاری در واحد سطح مرتفع شود. در این پژوهش که طی سال زراعی 1399-1400 و در استان یزد انجام شد، تاثیر فاصله لوله های آبده (لترال) بر توزیع سطحی و عمقی شوری خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این هدف، دو تیمار شوری آب آبیاری شامل 3 و 8 دسی زیمنس بر متر و دو سیستم آبیاری غرقابی و قطره ای- نواری با فواصل لترال 60، 100 و 140 سانتی متر مد نظر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اگرچه روش قطره ای - نواری در شرایط شور (8 دسی زیمنس بر متر) نسبت به شرایط غیر شور (3 دسی زیمنس بر متر) منجر به تجمع بیشتر املاح در خاک شده و احتمال بروز خسارت به گیاه را تشدید می کند، اما نتایج نهایی این پژوهش حاکی از آن بود که با افزایش فواصل لترال های آبیاری و به تناسب آن افزایش عمق آبیاری و دور نگه داشتن املاح از بستر کاشت، می توان محیط مناسب تری را برای رشد گیاه آماده کرد و از مزایای اقتصادی این اقدام نیز بهره برد. همچنین، از نظر کنترل شوری اعماق خاک نیز شرایط به گونه ای بوده است که تیمار با فاصله لترال 140 سانتی متر نسبت به تیمارهای 60 و100سانتی متر منجر به مقادیر کمتر شوری خاک در لایه های زیرین گردیده و شرایط بهتری را برای گیاه فراهم کرده است. به طوری که با افزایش فواصل لترال ها از 60 به 140 سانتی متر و به تبع آن، افزایش عمق آبیاری ها، امکان انتقال املاح به اعماق پایین تر خاک نیز فراهم شد.