ارزیابی محصول WaPOR فائو و الگوریتم PYSEBAL در تخمین مقدار نیاز آبی دشت قزوین بر اساس هوش مصنوعی

تبخیر-تعرق یک جزء اساسی از چرخه هیدرولوژی و به عنوان یک عنصر کلیدی مدیریت منابع آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. امروزه فناوری سنجش ازدور امکان برآورد تبخیر - تعرق در سطوح وسیع را فراهم نموده است بنابراین استفاده از این فناوری می تواند به عنوان یک روش امیدوارکننده به منظور کاهش تغییرات مکانی تبخیر-تعرق به شمار آید. در این پژوهش به بررسی تغییرات روزانه، ماهانه و فصلی تبخیر-تعرق واقعی با استفاده از مدل جهانی محصول WaPOR و الگوریتم PYSEBAL در دشت قزوین طی بازه زمانی  2015 تا 2021 پرداخته شد. نتایج به دست آمده در این پژوهش با روش هارگریوز و سامانی که به عنوان روش تجربی دقیق در منطقه است مورد مقایسه قرار گرفت. بررسی انحراف میانگین مقادیر برآورد شده از مقادیر مشاهده شده در مقیاس روزانه در هر دو مدل نشان داد که الگوریتم PYSEBAL از اختلاف کمتری برخوردار بوده و در بیشتر مواقع به مقادیر به دست آمده از روش تجربی نزدیک تر بود درحالی که در محصول WaPOR تقریبا در تمام طول بازه مورد بررسی با کم برآوردی نسبت به روش تجربی همراه بود. محصول WaPOR توانست تا حد مناسبی میزان تغییرات تبخیر-تعرق فصلی را نمایش دهد اما از دقت مناسبی برخوردار نبود این محصول در فصل بهار و تابستان تا حدود مناسبی دقت قابل قبول داشت اما در فصل پاییز و زمستان از میزان دقت آن کاسته می شود. نتایج نشان داد که محصول WaPOR می تواند امکان تعیین نیاز آبی برای هر بازه زمانی را فراهم آورد، بنابراین می تواند نقش مهمی در مدیریت منابع آب، تعیین آب مصرفی موردنیاز ارایه دهد. الگوریتم PYSEBAL نتایج دقیق تری را نسبت به محصول WaPOR ارایه داد، به طوری که مقدار ضریب همبستگی در الگوریتم  PYSEBAL و مدل WaPOR به ترتیب برابر با مقدار 51/1 و86/2 میلی متر بر روز و مقدار ضریب همبستگی نیز به ترتیب با 87/0 و 64/0 همراه بود. بنابراین درصورتی که مطالعات برآورد مقدار تبخیر-تعرق برای مساحت های بزرگ (همچون حوضه) و بازه های زمانی بلندمدت مدنظر باشد استفاده از محصول WaPOR نیز با توجه به عدم وجود خلا داده ای می تواند نقش مناسبی در مدیریت منابع آب و نیاز آبی منطقه یا حوضه ارایه دهد.