پیش نگری خشکسالی تحت سناریو های SSP تا پایان قرن بیست و یکم، مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه

پیش نگری رخدادهای خشکسالی در یک منطقه مستعد خشکسالی همانند حوضه دریاچه ارومیه که یکی از آسیب پذیرترین مناطق برای مواجهه با خشکسالی های مکرر و با شدت بالا در ایران است، برای کاهش ریسک مرتبط با آن بسیار مهم است. این پژوهش، با هدف پیش نگری خشکسالی هواشناسی در حوضه دریاچه ارومیه انجام شده است. برای این منظور مدل های تصحیح شده اریبی CMIP6 تحت سناریوهای خوش بینانه (SSP1-2.6) و خیلی بدبینانه (SSP5-8.5) طی دوره 2100-2026 با استفاده از شاخص خشکسالی بارش تبخیر-تعرق استاندارد شده هواشناسی (SPEI-1) مورد بررسی قرار گرفته اند. درستی برونداد بارش مدل های منفرد CMIP6 و مدل همادی تولید شده (MME) با روش میانگین وزنی با رویکرد مستقل (IWM) با سه سنجه آماری NRMSE، MBE و PCC مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد مدل های منتخب CMIP6 به رغم کم برآوردی بارش در ایستگاه های نماینده مورد بررسی، کارایی مناسبی برای برآورد متغیر بارش در سطح حوضه دارند. مدل همادی تولید شده مقدار سنجه PCC را در تمامی ایستگاه ها به 99/0 رسانده است. مقایسه شاخص SPEI-1 بین برونداد CMIP6-MME و داده های هشت ایستگاه هواشناسی نشان از انطباق خوب شاخص در فصول پاییز، زمستان و بهار است. پیش نگری خشکسالی با مدل های CMIP6 نشان از افزایش قابل توجه رخدادهای خشکسالی عمدتا در غرب و شمال حوضه برای دوره گرم سال دارد. شدت خشکسالی و درصد سال های کمتر از نرمال در آینده میانی (2075-2051) بیش تر از آینده دور (2100-2076) بخصوص برای سناریو SSP5-8.5 در متوسط پهنه ای حوضه است. این نتایج می تواند مبنایی برای توسعه اقدامات سازگاری با خشکسالی در حوضه دریاچه ارومیه را فراهم کند.