مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی کنترل مهاری، تحریک الکتریکی مغز و ترکیب توانبخشی کنترل مهاری و تحریک الکتریکی مغز بر کارکردهای اجرایی (بازداری رفتاری و انعطاف-پذیری شناختی) در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی

هدف پژوهش:

 حاضر با هدف مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی کنترل مهاری، تحریک الکتریکی مغز و ترکیب توانبخشی کنترل مهاری و تحریک الکتریکی مغز بر کارکردهای اجرایی (بازداری رفتاری و انعطاف پذیری شناختی) کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی انجام شد.

 روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل است. طرح نیمه آزمایشی پژوهش حاضر پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری (2 ماهه) با گروه کنترل بود. جامعه مورد مطالعه شامل همه دارای اختلال ADHD شهر اراک در سال تحصیلی 99-1398 بود. نمونه پژوهش 60 نفر از دانش آموزان 8 تا 12 ساله شهر اراک بود که به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی دانش آموزی مراجعه و به پرسشنامه اختلال کمبود توجه بیش فعالی سوانسون و همکاران پاسخ دادند؛ از این بین افراد با نمره بالا در گروه های آزمایشی و گواه گماره شدند (هر گروه 15 نفر). برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه اختلال کمبود توجه بیش فعالی سوانسون و همکاران، آزمون رایانه ای برو/ نرو هافمن و کارت های ویسکانسین گرانت و برگ استفاده شد. گروه های آزمایشی برنامه توانبخشی شناختی مهاری نجاتی، و تحریک الکتریکی مغز را بر نقاط جلویی F4 و ترکیب این دو را دریافت کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS.26 و به روش تحلیل کواریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند..

یافته ها نشان داد که توانبخشی شناختی مهاری، تحریک الکتریکی فراقشری مغزی و ترکیب توانبخشی شناختی مهاری تحریک الکتریکی فراقشری مغزی بر بازداری رفتاری و انعطاف پذیری شناختی کودکان مبتلا به ADHD اثربخش هستند (001/0≥P). نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد که بین نمرات درون گروهی پیش آزمون و پس آزمون (اثر مداخله)، پیش آزمون و پیگیری (اثر زمان) و پس آزمون- پیگیری (ثبات مداخله) در نمرات خطای درجاماندگی، تکمیل طبقات و پاسخ غلط تفاوت وجود دارد (001/0≥P). نتایج نشان داد که بین گروه های آزمایشی و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (05/0≥P). ولی بین گروه های آزمایشی  توانبخشی شناختی کنترل مهاری، تحریک الکتریکی مغز و ترکیب توانبخشی کنترل مهاری و تحریک الکتریکی مغز تفاوتی وجود ندارد.

 می توان نتیجه گرفت که از توانبخشی شناختی مهاری، تحریک الکتریکی فراقشری مغزی و ترکیب این دو می تواند به عنوان درمان واحد و یا در کنار سایر درمان های روانشناختی برای کودکان مبتلا ADHD استفاده کرد.