بررسی تاثیر بی وزنی بلندمدت بر محدوده ثبات و تعادل پویای غواصان حبس نفس، اسکوبا و افراد غیر غواص

مطالعات حاضر در بخش بی وزنی معطوف به آثار و پیامدهای کوتاه مدت محیط کم جاذبه و بی وزنی بر انسان به جای سنجش تغییرات احتمالی درازمدت آن شده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر قرارگیری غواصان، در بی ‎وزنی و به شکل مکرر در بروز مشکلات تعادلی از یک طرف و از طرفی بررسی تفاوت دو گروه غواص اسکوبا و حبس نفس در حفظ تعادل و محدوده ثبات عملکردی از طرف دیگر است.

این پژوهش از نوع نیمه تجربی و مداخله ‏ای، دارای سه گروه بود. تعداد جامعه غواصان در جزیره کیش و شهر چابهار، 85 نفر و تعداد افراد غیرغواص 50 نفر بود. از بین جامعه پژوهش حاضر بر اساس معیارهای پژوهش تعداد 11 غواص حبس نفس، 15 غواص اسکوبا و 22 فرد سالم انتخاب و در سه گروه حبس نفس، اسکوبا و کنترل به شکل در دسترس و هدفمند قرار گرفتند. تمامی آزمودنی ها به وسیله آزمون محدوده ثبات عملکردی و آزمون تعادل پویای Y مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور انجام اندازه گیری ها، ابتدا هر آزمون به شکل کامل توسط آزمونگر انجام و توضیح داده شد و سپس به آزمودنی اجازه داده شد 3 بار به شکل آزمایشی حرکت را انجام داده تا از این راه هم با نحوه ی اجرا و هم خطاهای آزمونی آشنا شود. از آزمون آنووای یک طرفه و تست تعقیبی توکی جهت مقایسه داده های سه گروه استفاده شد. تمامی تجزیه و تحلیل ‏های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 انجام شد.

در محدوده ثبات عملکردی تفاوتی معنادار میان سه گروه دیده نشده است (0/860=p)  اما در بخش تعادل پویا در بین سه گروه تفاوت معناداری وجود دارد (0/05≥p). نتایج آزمون تعقیبی توکی در بخش تحلیل داده های آزمون تعادل پویا نشان داد که گروه حبس نفس با دو گروه اسکوبا (0/001=p) و افراد غیرغواص دارای تفاوت معنادار است (0/004=p)  و از طرفی میان دو گروه اسکوبا و افراد غیرغواص نیز تفاوت معنادار بود (0/001=p). بنابراین غواصان حبس نفس و اسکوبا دارای توانایی حفظ محدوده ثبات عملکردی مطلوبی می باشند اما هر دو گروه غواص با افزایش نیاز حرکتی در حفظ تعادل خویش با مشکل مواجه می شوند که این مشکل به شکل معناداری در غواصان اسکوبا نامطلوب تر است.

با توجه به تفاوت مشهود دو گروه غواص که حاکی از توانایی حفظ تعادل مناسب تر در غواصان حبس نفس و در مقابل وجود مشکل در حفظ تعادل در غواصان اسکوبا است، و همچنین تفاوت بارز میان افراد غیر غواص و هر دو گروه غواص، به نظر می رسد که بهتر باشد برنامه های تمرینی ای را با هدف حفظ و بهبود تعادل، به برنامه عملکردی این غواصان افزوده شود.