مروری بر کاربرد نانوذرات در فراوری اسانس های گیاهان دارویی مرتعی و جنگلی

در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی افزایش چشمگیری یافته است. اسانس ها از مهمترین متابولیت های ثانویه پیکره گیاهان بوده و پتانسیل بالقوه نوید بخشی برای حفظ و ارتقاء سلامت دارند. لذا توجه به کیفیت و اثر بخشی محصولات گیاهان دارویی موضوعی است که از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده از اسانس ها بشکل آزاد بعلت فراریت، پایداری کم، حلالیت ضعیف در آب و فراهمی زیستی پایین، کاربرد و اثرگذاری آنها را محدود نموده. مهمترین ابزار برای افزایش کیفی اثرگذاری اسانس بعنوان داروی گیاهی، کاربرد نانوذرات بعنوان حامل اسانس می باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نانوکپسوله سازی اسانس های گیاهان دارویی و تاثیر آن در افزایش پایداری اسانس ها و ارتقای کیفیت سیستم های دارورسانی می باشد.

در پژوهش حاضر از داده های مقالات علمی پژوهشی متعدد موجود در پایگاه داده های الکترونیکی برای بررسی موضوع بهبود اثربخشی خواص اسانس ها با استفاده از نانوذرات، استفاده گردید.

نانوذرات حمل کننده دارو شامل مواد مختلفی مانند نانوپلیمرها، دندریمرها، لیپیدها، نانوامولسیون ها و نانوذرات لیپیدی جامد می باشند که با توجه به روش تولید و سنتز آن ها می توانند دارای شکل و اندازه های متفاوتی باشند. امروزه از فناوری نانوکپسوله سازی اسانس ها با استفاده از نانوذرات جهت افزایش پایداری، هدفمندی و کنترل زمان رهاسازی اسانس ها در بدن بهره گیری می شود. از مزیت های دارورسانی هدفمند، تجمع دقیق و هوشمندانه ی اسانس بعنوان دارو در محل هدف و در نتیجه افزایش پایداری و اثرات فارماکولوژی ترکیبات اسانس بر روی بافت هدف در بدن است.

نانوکپسول های حامل اسانس گیاهان دارویی به میزان چشم گیری کارایی اسانس را در کاربردهای دارویی و پزشکی افزایش دادند.