جداسازی قارچ های حل کننده فسفات از خاک های ایران و بررسی خصوصیات محرک رشد گیاهی در آن ها

کاربرد قارچ های حل کننده فسفات روشی بیولوژیک و دوست دار محیط زیست جهت افزایش فسفر قابل استفاده خاک از منابع نامحلول آن است. هدف این مطالعه دستیابی به قارچ های حل کننده فسفات است که قابلیت ارایه به عنوان مواد بیولوژیک افزاینده فسفر قابل استفاده خاک و بهبود دهنده رشد گیاه را داشته باشند. در ابتدا 144جدایه قارچ های حل کننده فسفات  از عمق صفر تا سی سانتی متری مزارع ذرت در استان های فارس، کرمانشاه و خراسان رضوی در ایران جدا شد. 27 جدایه بیشترین توانایی انحلال تری کلسیم فسفات را داشتند. براساس آنالیزهای مولکولی، جدایه ها متعلق به گونه های مختلف چهار جنس های قارچ Aspergillus (5/7 درصد)، قارچ Talaromyces (4/44 درصد)، قارچ Penicillium (4/44 درصد) و قارچ Cladophialophora (7/3 درصد) بودند. این اولین گزارش از توانایی انحلال فسفر معدنی در جنس قارچ Cladophialophora است. بیشترین توانایی انحلال فسفر در محیط جامد را قارچ Talaromayces pinophilus جدایه MFA داشت (نسبت قطر هاله به پرگنه 11/4 میلی متر)، در حالیکه در محیط مایع به ترتیب و بدون اختلاف معنی دار قارچ verruculosus Talaromayces جدایه PF 157-2 (8/23 میلی گرم در لیتر)، قارچ Talaromayces pinophilus جدایه MFA (72/20 میلی گرم در لیتر)، قارچtubingensis  Aspergillus جدایه PF 140-2 (50/20 میلی گرم در لیتر) و قارچ  pinophilus Talaromayces جدایه 1FB (04/20 میلی گرم در لیتر). بیشترین توانایی تولید اکسین (2/9 میلی گرم در لیتر) و سیدروفور (نسبت قطر هاله به پرگنه 44/4 میلی متر) را به ترتیب قارچtubingensis  Aspergillus جدایه PF 140-2 و قارچ  pinophilus Talaromayces جدایه 1FB  نشان دادند. بیشترین مقدار سیانید هیدروژن (درجه 4) توسط قارچ Penicillium oxalicum جدایه PF 83-1 تولید شد. این نتایج پتانسیل قارچ های حل کننده فسفات جدا شده از خاک های ایران به ویژه قارچ Talaromayces pinophilus جدایه MFA، قارچ verruculosus Talaromayces جدایه PF 157-2، قارچtubingensis  Aspergillus جدایه PF 140-2 و قارچ  pinophilus Talaromayces جدایه 1FB را در کاربرد به عنوان مواد بیولوژیک افزاینده فسفر قابل استفاده خاک و بهبود دهنده رشد گیاه تایید می کند.