ارزیابی استفاده از آب های نامتعارف بر رواناب و رسوب حوضه تجن با استفاده از مدل SWAT

هدف از مطالعه حاضر ارزیابی اعمال سناریوهای استفاده از آب های نامتعارف بر مقدار رواناب و رسوب در شش ایستگاه ‏‏(شامل ایستگاه های کردخیل، گرم رود، ورند، واستان، پرویج آباد و علی ‍آباد) در حوضه آبریز تجن طی سال های 2000 تا 2017 با ‏استفاده از مدل ‏SWAT‏ می باشد. واسنجی و صحت سنجی مدل با استفاده از داده های سال های 2003 تا 2012 و 2013 تا 2017 ‏انجام و سپس به ارزیابی سناریوهای تخصیص 30 درصد از پساب موجود برای کشاورزی (سناریوی یک)، تخصیص 30 درصد از ‏آب های نامتعارف برای تغذیه آبخوان ها در شرایط اعمال سناریوی یک (سناریوی دو) و کاهش 20 درصد برداشت از منابع آب ‏زیرزمینی برای آبیاری و استفاده از منابع آب نامتعارف به عنوان منابع جایگزین برای تامین نیاز زیست محیطی (سناریوی سه) ‏می باشد. ارزیابی کارایی مدل با استفاده از ضرایب ‏R2‎‏ و ‏NSE‏ نشان دهنده عملکرد مناسب مدل در شبیه سازی این دو پارامتر ‏می باشد. نتایج حاکی از آن است که اعمال سناریوی یک بر میزان رواناب و رسوب حوضه تاثیر نداشته، اما با اعمال سناریوی دو ‏میزان رواناب و رسوب به ترتیب 4/13 و 1/9 درصد کاهش یافته است. اعمال سناریوی سه نیز موجب کاهش 1/8 درصدی ‏رواناب و 8/8 درصدی رسوب حوضه می شود. براساس سناریوی سه باید 10 تا 20 درصد دبی سالانه برای شش ماهه دوم و 30 ‏تا 40 درصد میانگین دبی سالانه برای شش ماهه اول سال به منظور تامین نیاز زیست محیطی در نظر گرفته شود. نتایج به دست آمده ‏از پژوهش حاضر نشان می دهد که استفاده از آب های نامتعارف علاوه بر رفع کمبود آب مشکلات ناشی از جاری شدن رواناب و ‏ته نشینی رسوبات را نیز کاهش می دهد.