ارائه چارچوبی مکانی برای مدیریت، بررسی همبستگی مکانی و کنترل بیماری های واگیردار (مطالعه موردی شهرستان همدان)

امروزه مهم ترین اهداف هر سازمان بهداشتی، سالم سازی محیط زیست، کنترل بیماری ها، آموزش بهداشت، پیش گیری، اقدامات پزشکی و پرستاری جهت تشخیص سریع، کنترل و مدیریت بیماری ها می باشد. در جوامع امروزی سطح زندگی مردم ارتباط مستقیم با مراقبت های بهداشتی در آن ها دارد، رشد و توسعه امور بهداشتی باعث بالا رفتن سطح زندگی مردم ازنظر فرهنگ و سلامت خواهد شد. در بررسی بیماری ها مطالعه مکانی منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است، چراکه وقوع بسیاری از بیماری ها به شرایط جغرافیایی منطقه وابسته است. بسیاری از عوامل بیماری زا اپیدمیک هستند و به منطقه یا ناحیه خاصی تعلق ندارند، درحالی که برخی از آن ها در مناطق خاصی رخ می دهند. به منظور بررسی جنبه های مختلف یک بیماری و بررسی ارتباط آن با عوامل محیطی، اقتصادی و اجتماعی و اکولوژیکی، GIS ابزارهای مناسبی را در اختیار قرار می دهد. با استفاده از GIS می توان توزیع بیماری را در مقیاس های مختلف مشاهده کرد از تحلیل های زمین آماری برای کشف رابطه عوامل مختلف با بیماری استفاده کرد، با تحلیل های مکانی-زمانی، بیماری را پیش بینی نمود و برای مقابله با آن طرح های ایمن سازی مطرح نمود و با تحلیل هایی چون دسترسی، توزیع منابع را بررسی نمود. هدف تحقیق حاضر ارایه مدلی جهت بررسی الگوی توزیع بیماری های اوریون، سیاه سرفه، سرخجه، آبله مرغان و هاری در سطح شهر همدان و در سال های 1394 تا 1398 می باشد. در این خصوص ابتدا آزمون های آماری کلاسیک در ارتباط با داده های بیماری های موردبررسی اجرا شد. سپس آمار توصیفی مربوط به بیماران موردبررسی قرار گرفت. متغیرهای مربوط به اطلاعات جمعیت شناختی، شامل جنسیت و سن بیماران می باشد. پس از انجام آزمون های آماری کلاسیک، آماره های مکانی تحقیق همچون، بررسی خوشه بندی مبتلایان به بیماری های موردتحقیق، خودهمبستگی مکانی و توزیع براساس فاصله از کاربری های شهری بررسی گردید. پس ازآن با استفاده از داده های موجود، براساس روش مدل سازی میانگین متحرک، مدل توزیع بیماری در سطح شهر همدان تولید و یافته های مدل با استفاده از داده های توزیع بیماری مربوط به سال 1398 ارزیابی و صحت سنجی گردید.