دخالت نظامی ایران در بحران ظفار و واکنش کشورهای عربی خلیج فارس: در آیینه اسناد نویافته وزارت امور خارجه بریتانیا

با خروج نیروهای انگلیسی از خلیج فارس و با ایجاد یک آرایش نظامی و سیاسی نوین در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، مناسبات ایران و عمان در ابعاد سیاسی و نظامی، وارد فصل جدیدی شد. مسیله ی جنبش ظفار در عمان، نمونه‌ای از این مناسبات را نمایان ساخت؛ به گونه‌ای که بر اساس دکترین نیکسون، مقرر شد که ایران در حوزه خلیج فارس، به عنوان یک ژاندارم نظامی شناخته شود که وظیفه آن، سرکوب هرگونه جنبش کمونیستی بود. با شکل‌گیری جنبش ظفار، نیروهای نظامی ایران به عمان اعزام شده و نقش مهمی در خاموش‌کردن این شورش کمونیستی ایفا کردند. واکاوی جنبش ظفار در عمان و نقش ایران در آن، تاکنون در پژوهش‌های متعددی مورد بررسی قرار گرفته است؛ با این حال جنبه نوآورانه پژوهش ما، واکاوی ابعاد مختلف این جنبش و نقش نظامی ایران در آن، بر مبنای مجموعه اسناد محرمانه وزارت امور خارجه بریتانیا است. سوال پژوهش پیش‌رو این است که نگاه کشورهای حوزه خلیج فارس در قبال دخالت نظامی ایران در عمان برای سرکوب جنبش ظفار، چگونه بوده است؟ برای پاسخگویی به این سوال، پژوهش پیش‌رو با شیوه گردآوری داده‌ها از طریق اسناد محرمانه وزارت امور خارجه بریتانیا، سامان یافته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که کشورهای حوزه خلیج فارس، حضور نظامی ایران در عمان را به مثابه تلاش ایران برای نفوذ در نواحی جنوبی خلیج‌فارس تلقی کرده و نسبت به این دخالت، نگاهی بدبینانه داشتند.