ارزیابی چشم انداز ساختمان های بلندمرتبه: یک روش مبتنی بر سیستم اطلاعات مکانی سه بعدی، مدل اطلاعات ساختمان و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

چشم انداز یک متغیر انتزاعی است که اندازه گیری و تعیین کمیت برای آن به منظور ارزش گذاری املاک کار پیچیده ای است؛ به همین دلیل تاکنون مطالعات عمدتا از روش Hedonic و روش های مبتنی بر 3DGIS برای اندازه گیری چشم انداز املاک استفاده کرده اند. این روش ها در توصیف اطلاعات بافت ساختمان و موقعیت دقیق ناظر و همچنین مدل سازی، اندازه گیری، محاسبه و تاثیر متغیرهای مهم، مانند نظر خبرگان محلی، موقعیت ناظر، سطح قابل دید و زوایای میدان دید عمودی و افقی که به طور قابل توجهی بر اعتبار نتایج ارزیابی تاثیر می گذارد، ناکام ماندند. به همین دلیل ارایه روشی جهت اندازه گیری واقع بینانه و علمی چشم انداز قابل تماشا از درون ساختمان، به عنوان یک مسیله پژوهشی جذاب مطرح می باشد. این مقاله با ادغام مدل اطلاعات ساختمان (BIM) و سیستم اطلاعات مکانی سه بعدی (3D GIS) و بر مبنای روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) یک شاخص کمی جهت اندازه گیری و رتبه بندی املاک از منظر چشم انداز ارایه می نماید. در این روش متغیر موقعیت ناظر نسبت به وجوه دید دار، نظر خبرگان در وزن اهمیت مناظر مختلف نسبت به یکدیگر، اندازه و موقعیت وجوه دید دار ساختمان، زوایای میدان دید، تنوع، کیفیت و سطح چشم انداز و همچنین اثر کاهنده چشم انداز مناظر منفی در مدل سازی و محاسبه امتیاز چشم انداز ساختمان در نظر گرفته شده است. همچنین به منظور برآورد واقع بینانه امتیاز چشم انداز یک عملگر میانگین وزنی مرتب شده (OWA) طراحی شد تا قابلیت برآورد امتیاز چشم انداز در سه حالت خوش بینانه، معمولی و بدبینانه فراهم گردد. عملکرد روش ارایه شده بر روی دو واحد آپارتمان واقع شده در دو ساختمان مجزا در محدوده دریاچه چیتگر شهر تهران پیاده سازی و ارزیابی گردید. امتیاز واحد اول در هر سه حالت بدبینانه، معمولی و خوشبینانه تقریبا  2/1  برابر بیشتر از واحد دوم محاسبه گردید. نتایج پیاده سازی توسط ارزیابی گروهی کارشناسان خبره، اعتبارسنجی شد و عملکرد روش معرفی شده در این مقاله مورد تایید قرار گرفت.