بازنمایی هویت قوم هزاره در کتاب های درسی دوران جمهوریت در افغانستان

کتاب های درسی یکی از ابزارهای مناسب برای القای هویت فرهنگی(ملی، قومی و دینی) در جریان تعلیم و تربیت هستند و بدون شک یکی از مهمترین ابعاد هویتی مردم هر جامعه ای هویت قومی و دینی آنها است. انعکاس صحیح و به موقع مشخصه های فرهنگی، هویت دینی و ملی اقوام مختلف افغانستان در کتاب های درسی می تواند در ایجاد وحدت ملی موثر بوده و احساس در حاشیه بودن اقوام را از بین ببرد ونمایانگر تنوع قومی، هویتی، فرهنگی، اجتماعی و... این مرز و بوم باشد. لذا پژوهشگر در پی دانستن این امر است که «هویت قومی، مردمان هزاره» در کتاب های درسی تاریخ دوره متوسطه و لیسه افغانستان، به لحاظ همگرایی و واگرایی چگونه بازنمایی گردیده است. در پژوهش حاضر کتاب های تاریخ دوره متوسطه و دبیرستان وزارت معارف افغانستان منتشر شده در سال 1390ه.ش، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و مولفه ها و عناصر هویت قومی «هزاره» احصا و نحوه بازنمایی آن در این کتب نشان داده شده است و برخلاف تمامی ادعاهایی که در دولت جمهوری وجود داشت هیچگونه نشانی از دموکراسی و احترام به حقوق اقوام و اقلیت ها در نظام تعلیم و تربیت و معارف کشور دیده نمی شود بلکه نشان از حاکم بودن روحیه قوم مداری و تعصب بر این فضا است. برای نشان دادن این امر از روش ها و فنون متفاوتی برای نیل به هدف می توان سود برد که یکی از روش-های موجود روش تحلیل محتوا است. لذا در پژوهش پیش رو برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است.