منشاء گلفشان های فعال قارنیارق و نفتلیجه در دشت گرگان، ایران

گلفشان های قارنیارق و نفتلیجه از گلفشان های فعال بزرگ دشت گرگان به شمار می روند که در نیمه باختری این دشت واقع شده اند. جهت تعیین منشاء این گلفشان ها مطالعه محدودی با استفاده از بررسی نمونه های جمع آوری شده از خروجی این گلفشان ها انجام و بر این مبنا مدل هایی از ساختار زیرسطحی آنها ارایه شده است. در این مطالعه جهت بررسی این دو گلفشان برای اولین بار از داده های ژیوفیزیکی استفاده شد. با استفاده از یک مقطع لرزه ای دوبعدی که از این دو گلفشان عبور می کند و چاه اکتشافی گرگان 3- الف که در نزدیک گلفشان قارنیارق حفر شده است، توالی رسوبی و عناصر ساختاری ریشه گلفشان ها ترسیم شد. تفسیر مقطع لرزه ای نشان می دهد در ریشه این گلفشان ها تعدادی گسل عادی وجود دارد که از لایه های دوران نوزیستی عبور کرده اند و با شیب زیاد و به طور متحدالمرکز به راس رسوبات چین خورده دوران میانه زیستی می رسند. به نظرمی رسد موقعیت تشکیل این گلفشان ها با چین خوردگی های عمیق، تداوم تنش و دیاپیریسم در لایه های کپه داغی کنترل می شود که به نوبه خود سبب توسعه شکستگی ها و گسل ها در این موقعیت کششی شده اند. با توجه به تداوم گسل ها و درزها تا راس چین های مدفون کپه داغ پیشنهاد می شود تله های نفتی تشکیل شده در قله این ساختارها، تغذیه کننده بخشی از مواد و گازهای خروجی از این گلفشان ها باشند. همچنین با توجه افزایش ضخامت رسوبات کاسپین به سمت مرکز حوضه، عمق تشکیل تله های هیدروکربوری متفاوت است که این مسیله نتایج مطالعه قبلی را مبنی بر تفاوت در عمق سیالات و گازهای خروجی توجیه می کند.