شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر رهبری هوشمند مدیران مدارس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی

مدیریت و رهبری در آموزش و پرورش به عنوان یکی از ارکان نظام آموزشی، از اهمیت وافری برخوردار است. با این حال سبک های رهبری قدیمی دیگر جوابگوی محیط آشفته و پرهرج و مرج پیش رو نیستند لذا هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر رهبری هوشمند مدیران مدارس می باشد. این پژوهش از نظر روش آمیخته (کیفی-کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی را خبرگان دانشگاهی، حوزه مدیریت آموزش و پرورش و مدیران مدارس تشکیل می دهد که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی، 23 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی را مدیران مدارس شهرستان ایلام به تعداد 192 نفر تشکیل می دهند که 128 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و به استناد فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته عوامل موثر بر رهبری هوشمند مدیران مدارس با 66 گویه می باشد. روایی ابزار به روش قضاوتی مورد تایید قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0/87 به دست آمد که نشان دهنده پایایی مناسب پرسشنامه بود. یافته های تحلیل کیفی منجر به شناسایی 66 گویه شد. در بخش کمی به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد که 8 عامل هوش عقلایی و عاطفی، توانایی برنامه ریزی و تصمیم گیری درست، توانایی ایجاد هماهنگی و برقراری ارتباط موثر، توانایی اجرایی بالا، توانایی شناسایی منابع درآمدی، توانایی تخصیص منابع و کنترل هزینه، آینده نگر بودن و توانایی کنترل بحران و توانایی مدیریتی از مهم ترین عوامل موثر بر رهبری هوشمند مدیران مدارس است. بر اساس نتایج می توان نتیجه گرفت که رهبری هوشمند در مدارس نیازمند داشتن مهارت هایی زیادی مانند مهارت های برنامه ریزی و تصمیم گیری، کنترل بحران و داشتن توانایی های مدیریتی در سطح بالا می باشد.